در حالیکه سال 2020 را پشت سر می گذاریم، ایران در اوج پیشرفت در زمینه های مختلف همچون نظامی، پزشکی و فضایی، متاسفانه در بحث سواد رسانه و فضای مجازی درجا می زند!
به گزارش راه شلمچه، مرتضی حاتمی منامن کارشناس اجتماعی این رسانه در مازندران در تحلیلی آورده است: تا چند سال پیش داشتن سواد خواندن و نوشتن نوعی افتخار محسوب می شد، سپس سواد و تحصیلات دانشگاهی و انواع دوره ها و مهارت های رنگارنگ.
سوال اینجاست که آیا داشتن سواد رسانه‌ای هم لازم است یا نه؟ اصلا جایگاه سواد رسانه در بین مردم ایران کجاست و چگونه تعریف می شود، این دست سوالات و سوالات مشابه زیاد است.
به اصل ماجرا بپردازیم، اصل ماجرا این است که سواد رسانه ای در ایران یا وجود ندارد و اگر هم وجود دارد بصورت کاملا سلیقه ای آموزش داده شده و برای اکثر مردم جایگاهی در زندگی و اجتماع ندارد.
در کشور ایران اصلا مهم نیست که سریال، فیلم و برنامه های مستند، کودک و ورزشی توسط چه کسی یا چه گروهی ساخته می شود! مجری چه کسی است یا نقش اول کیست؟ سرمایه آن از کجا تامین می شود؟ هدف برنامه چیست و چه مخاطبانی را می طلبد؟
آیا در یک خانواده ایرانی برای تماشای برنامه های تلویزیونی یا اینترنتی و همچنین سینما، برنامه ریزی خاصی وجود دارد؟
آیا مردم با یک هدف خاص برنامه ها را دنبال می کنند یا فقط برای پر کردن اوقات فراغت برنامه را می بینند؟
تبلیغات چه جایگاهی در رسانه دارد؟ چرا هر تبلیغاتی در رسانه ملی نمایش داده می شود؟ تبلیغ خوراکی های مضر، زندگی مرفه، سرمایه داری، ماشین لوکس و...
آیا کسی دقت می کند که کدام تبلیغ در بین برنامه ها پخش شود؟ مطمئنا این طور نیست. هر کسی پول بیشتری بدهد تبلیغش در هر زمانی که بخواهد پخش می شود.
بر فرض مثال زمانی که مخاطب ما بین سنین 7 تا 10 سال است چه نوع تبلیغاتی باید بین برنامه پخش شود؟ تبلیغات روز و شب نباید متفاوت باشد؟
اینجاست که سواد رسانه می کوشد تا مردم را به هوشیاری و وقت شناسی دعوت کند که منجر به مدیریت قوی و کارآمد در بین رسانه ها می شود.
سوال دیگر این که اگر آموزش و پرورش مسئول سواد خواندن و نوشتن است پس مسئول سواد رسانه و فضای مجازی کشور با چه شخص یا سازمانی است؟ چنین سازمانی یا اشخاصی هستند که مطمئنا هستند تاحالا چه اقداماتی را انجام داده اند و چرا نهضت سواد فضای مجازی و سواد رسانه شکل نمی گیرد؟
کدام برنامه تلویزیونی مختص سواد رسانه است و چه برنامه ریزی برای این‌کار صورت گرفته است؟ اصلا داشتن سواد رسانه برای مردم جزء دغدغه مسئولان مربوطه می باشد یا نه؟
اگر مردم سواد رسانه ای داشتند مطمئنا وضع رسانه ملی و دیگر رسانه ها این نبود، چون مردم مطالبه گر می شدند و خواهان برنامه های متنوع و قوی و استاندارد و نه تماشای سریال های بی محتوای نوروزی.
جالب اینجاست که رسانه ملی همچنان درگیر سریال های کره ای و سریال های شماره دار همچون ستایش، پایتخت و... است. چون مخاطب سواد رسانه را در خود پیدا نکرده است و یا نبودند کسانی که این سواد را آموزش دهند و شاید هم نخواستند.
چرا کار و برنامه قوی درخور شان ملت ایران ساخته نمی شود؟ چرا برنامه‌های علمی، حقوقی و آموزشی کمرنگ شده است؟
چرا همه مسابقه های تلویزیونی تقلید از برنامه های تلویزیونی خارج از کشور است؟ حتی تبلیغات هم تقلید می شود، چرا ابتکار عمل وجود ندارد؟
مطمئنا هر زمانی مردم به دنبال داشتن سواد رسانه ای بروند آن زمان یک تحول عظیم در رسانه بوجود می آید!
البته ذکر این مطلب هم مهم است که هستند کسانی نمی خواهند و یا اجازه نمی دهند این سواد در بین مردم رواج پیدا کند، چون منفعت مالی و سیاسی شان بخطر میفتد.
به امید روزی که در عرصه فضای مجازی و سواد رسانه ای آموزش های لازم توسط سازمان های ذیربط ارائه گردد و برنامه های تولید شده توسط گروه های رسانه ای، مطلوب و مفید برای خانواده های ایرانی باشد.
