به گزارش راه شلمچه، حجّت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور،عصر امروز (دوشنبه ۲۴ آذر) در نشست خبری با خبرنگاران داخلی و خارجی گفت: هفت سال و چندماه از دولت گذشته و هفت ماه و چند روز باقی مانده است. خدا را شکرگزارم که بار مسئولیت اداره کشور را در سخت‌ترین شرایط یک قرن گذشته بر دوش ما گذاشت و امروز با وجود جنگ اقتصادی و ویروس کرونا، سخت‌ترین روزها و ماه‌هایی است که بر مردم عزیز کشور ما می‌گذرد و دولت در سخت‌ترین شرایط بار مسئولیت را برای اداره کشور بر دوش دارد.
وی افزود: باید هفت سال گذشته را به دو قسمت تقسیم کنیم؛ دوران قبل از جنگ تحمیلی اقتصادی و دوران جنگ تحمیلی اقتصادی. در دوران قبل از جنگ تحمیلی اقتصادی، دولت را در سخت‌ترین شرایط بعد از جنگ؛ یعنی رکورد تورمی تحویل گرفتیم.
** در سال ۹۳ دچار کم‌ترین درآمد نفتی شدیم
رئیس جمهور با بیان اینکه رشد اقتصادی ما منفی ۷.۷ درصد بود و تورم ۳۰ درصد بود که بعد از جنگ سابقه ندارد، گفت: تورم را به ۱۵ درصد کاهش دادیم و رشد اقتصادی ما علی رغم اینکه در بدترین شرایط درآمد نفتی قرار داشتیم رقم خورد. این درآمد قبل از دولت یازدهم حدود ۱۰۰ میلیارد دلار در سال بود و در دوران دولت ما در بهترین شرایط، مساوی با بدترین شرایط دولت قبل بوده است. یعنی سال ۹۱ و به طور متوسط در سال‌هایی که درآمد نفت ما خوب بوده، حدود ۵۲ میلیارد دلار بوده است. علی رغم اینکه در سال ۹۳ دچار کم‌ترین درآمد نفتی شدیم و از صد و خرده‌ای میلیارد دلار به ۳۰ و از ۳۰ هم کاهش بیشتری پیدا کرد.
روحانی ادامه داد: بیش از دو سال ما تورم تک رقمی داشتیم. از اواخر سال ۹۴ تورم تک رقمی شد و تا ماه های اولیه سال ۹۷ این وضعیت ادامه داشت که بعد وارد شرایط جنگ اقتصادی شدیم.
** به آنچه وعده دادیم عمل کردیم
وی افزود: سال ۹۵ ما بالاترین رشد اقتصادی جهان را داشتیم و در بسیاری از زمینه ها ما آنچه به مردم وعده دادیم عمل کردیم. وعده ما اعتدال، تعامل سازنده با جهان، برداشتن تحریم ها از دوش مردم بود و اینکه حقوق هسته‌ای را برای ملت ایران ثبت کنیم. کشور را از pmd و شرایط سخت آژانس رهانیدیم. اقداماتی که در این مدت داشتیم یک مدیریت اقتصادی خوب بود.
رئیس جمهور تصریح کرد: ما توانستیم کشور را از تورم سخت نجات دهیم و در برخی اقلام به خودکفایی برسیم در انرژی، گاز، بنزین و گازوئیل به خودکفایی رسیدیم. برای اولین بار در دولت دوازدهم محصول گاز و تولید گاز شیرین ما در کشور به یک میلیارد متر مکعب در روز رسید. در حوزه های مشترک گاز و نفت توانستیم پیشرفت های خوبی داشته باشیم در حوزه نفت در میدان مشترک با عراق از ۷۰ خرده ای هزار بشکه به ۴۰۰ هزار بشکه رسید. در زمینه‌های مهم از قبیل کشاورزی و صنعتی وضعیت ما به شرایط بهتری رسید.
** افتتاح‌های مهمی تا پایان دولت دوزادهم خواهیم داشت
روحانی ادامه داد: ما تلفات برق را تک رقمی کردیم. تولید برق ما از متوسط دولت‌های دیگر بیشتر است در زمینه تولیدات صنعتی در حوزه تولید فولاد محصولات را به دو برابر رساندیم. تولید آلومینیوم ۷۰ درصد اضافه شد. افتتاح های بسیار مهمی در همین سال علی رغم شرایط کرونایی داشتیم و تا پایان دولت دوازدهم خواهیم داشت.
وی تاکید کرد: خواهش من از رسانه‌ها این است که دستاوردها و تولیدات دولت یازدهم و دوازدهم را با دولت‌های قبل مقایسه کنند و ما می‌توانیم به نقطه‌ای برسیم که نمره قابل قبولی بگیریم.
** خدمات دولت الکترونیک را به ۷۶ درصد رساندیم
رئیس جمهور یادآور شد: بزرگترین کار دولت طرح تحول سلامت بود ما تخت بیمارستانی را به دو برابر رساندیم. همگانی کردن بیمه سلامت کاری بود که برای اولین بار در این دولت انجام گرفت و در مورد مبارزه با فقر مطلق هم در سال های پیش و هم در بودجه امسال اقدامات بسیار خوبی انجام شد و در مجموع ما در تولید صنعت، کشاورزی و خدمات اجتماعی قدم‌های بسیار مثبتی برداشتیم. در این دولت به معنای کلمه شاهد دولت الکترونیک هستیم و از خدمات الکترونیک را از ۱۰ درصد به ۷۶ درصد رساندیم.
روحانی گفت: عدد شرکت های دانش بنیان بسیار ناچیز بود بیش از ۳۰ یا ۴۰ شرکت دانش‌بنیان نداشتیم ولی اکنون ۵ هزار شرکت دانش بنیان داریم. همچنین در سایر زمینه هایی که سیاست خارجی یکی از آنها بود اقدامات دیپلماتیک بسیار موثری را انجام دادیم.
** تمام تلاش دولت تکمیل طرح‌های نیمه تمام است
وی تاکید کرد: امسال علاوه بر جنگ اقتصادی از آخر بهمن سال گذشته با کرونا مواجه شدیم و همه امسال را گرفتار این ویروس بودیم و احتمالاً تا پایان سال هم کم و بیش همین مشکل را خواهیم داشت تا به سال آینده برسیم. دولت در باقی مانده زمان خدمتش یعنی در حدود ۷ ماه و نیمی که از زمان این دولت باقیمانده تمام تلاشش بر این است که طرح‌های نیمه تمام خود را بتواند تکمیل کند و در اختیار مردم قرار بدهد قرار بدهد.
رئیس جمهور عنوان کرد: برای تخت های بیمارستانی برنامه ما این است که بین ۱۱ تا ۱۴ هزار تخت بیمارستانی تا پایان دولت اضافه کنیم. همچنین شرکت های دانش بنیان را تقویت خواهیم کرد و کارخانه‌های نوآوری را در بسیاری از استانها به افتتاح می رسانیم و همچنین تا پایان این دولت طرح‌های مهم ریلی را افتتاح خواهیم کرد. یکی از افتخارات این دولت تحول در حمل و نقل ریلی بوده و هم در واگن سازی و هم در لوکوموتیو سازی و هم در زمینه خطوط ریلی. ما همدان، کرمانشاه، ارومیه و گیلان را به خطوط ریلی وصل کردیم و تا پایان دولت دریای خزر را به خطوط ریلی وصل خواهیم کرد و تا پایان این دولت کاسپین را به رشت متصل خواهیم کرد. تلاش ما این است که در استان سیستان و بلوچستان چابهار را به ایرانشهر و زاهدان به یکی از شهرهای مدنظرمان متصل خواهد شد و تلاش ما این هست که مابقی این ریل را هم تا پایان دولت تکمیل کنیم و چابهار به زاهدان متصل شود.
روحانی گفت: در زمینه بزرگراه و آزادراه یکی از طرح های ما اتصال اصفهان به شیراز هست که در این دولت انجام خواهد شد و یکی از مهمترین آزادراه های مهم کشور است. طرح بسیار مهم گوره به جاسک که یکی از طرح‌های استراتژیک دولت هست و نفت را از خلیج فارس به دریای عمان برای صادرات می آوریم، تا پایان این دولت یک بخش از آن توسط این دولت افتتاح می رسد.
وی ادامه داد: در زمینه محیط زیست دولت کارهای مهمی انجام داده و طرح احیای دریاچه ارومیه تا پایان سال افتتاح خواهد شد و تونلی که باید الان آبها را به دریاچه ارومیه متصل کند چند کیلومتر باقی مانده احتمالاً تا بهمن اسفند ماه این کار به پایان خواهد رسید. همه تلاش ما این است که طرح های مهمی که داریم تا پایان این دولت بتوانیم به اتمام برسانیم.
** لوایح مهم ما در مجلس دهم و یازدهم به تصویب نرسید
رئیس جمهور با بیان اینکه کار مهمی که ما امسال داشتیم تقدیم لایحه بودجه به مجلس بود که قبل از موعد مقرر یعنی ۱۲ آذر ماه تقدیم مجلس شد، اظهار داشت: لوایح مهم ما در مجلس متاسفانه هم در مجلس دهم و هم در مجلس یازدهم به تصویب نرسیده و امیدواریم در این مجلس به تصویب برسد. لوایح شفافیت، تعارض منافع و مبارزه با فساد لایحه مادر بسیار مهم به این دولت است که در مجلس قبلی تقدیم شد و به بررسی نرسید امیدواریم در این مجلس به بررسی برسانیم.
روحانی گفت: کار بزرگ دیگری که در پیش داریم اجرای انتخابات سال ۱۴۰۰ هست که امیدواریم این انتخابات شکوهمند و با حضور همه احزاب و گروه‌ها و با یک رقابت بسیار خوبی برگزار شود.
وی ادامه داد: مسئله دیگری که در پیش رو داریم مسئله کرونا هست و ما در بحث کرونا یک مدیریت متناسبی را از اول آغاز کردیم و جزو کشورهایی هستیم که به طور منظم آمار دقیق را در اختیار مردم گذاشتیم و در این زمینه همه کشور ها این کار را نکردند و تعدادی از کشورها این کار را انجام دادند. ما از روز اول آمار را در اختیار مردم گذاشتیم و امروز هم همین طور است و همه تلاش ما این است که موج سوم را کنترل کنیم و تلاش بعدی ما این است که وارد موج چهارم کرونا نشویم.
** واکسیناسیون کرونا را در زمانی نزدیک آغاز می‌کنیم
رئیس جمهور با بیان اینکه واکسیناسیون را باید در زمان نزدیکی چه با خرید خارجی و چه با تولید داخلی آغاز کنیم، تصریح کرد: امیدوارم در این مدت بتوانیم به اهدافی که داریم دست پیدا کنیم و به همین دلیل وقت این کار را نداریم که به حاشیه سازی ها توجه کنیم. اری از حرف‌ها زده می‌شود و پاسخ ندادن ما به معنای پاسخ نداشتن و یا ضعف ما نیست و ما فرصت نداریم و فرصت دولت ما بر این است که تا روز آخر خدماتی که برای مردم باید انجام دهیم را انجام دهیم یکی از خدماتی که دولت آن را به شدت دنبال می‌کند شکستن تحریم است.
** دولت با تمام توان نگذاشت برجام نابود شود
وی گفت: یکی از خدماتی که دولت دنبال می‌کند شکستن تحریم است. دولت بسیار امیدوار است که در این زمینه گام‌های خوبی را بردارد. چون جنگ اقتصادی ترامپ شکست خورد و همه دنیا این را معترف هستند. همه دنیا دارند فشار می‌آورند که آمریکا به برجام برگردد و برجام فعال شود. یکی از خدمات دولت دوازدهم که اگر لازم شد در زمانی توضیح می‌دهم این بود که دولت با تمام توان نگذاشت برجام نابود شود. تمام تلاش ترامپ بر این بود که برجام را از بین ببرد. در داخل هم عده‌ای همین کار را می‌خواستند بکنند. ما به دنبال این بودیم که برجام زنده بماند تا باز هم در وقت خود، نقش خود را ایفا کند.
** برجام ترامپ را در سازمان ملل مفتضح کرد
رئیس جمهور تاکید کرد: نمی‌گوییم توافق برجام بی‌نقص است. بی‌نقص فقط خداست. این توافق هم ممکن است اشکالاتی داشته باشد.امّا به طور نسبی یک توافق بی سابقه در ایران و منطقه است. سراغ ندارم کشوری با شش کشور مذاکره کرده و موفق شده باشد. این برجام علی رغم اینکه دست و پایش را شکسته بودند با همین دست و پای شکسته روبروی ترامپ ایستاد و در سازمان ملل سه بار آمریکا و ترامپ را مفتضح کرد.
روحانی با بیان اینکه پایان تحریم به معنای این است که مردم به یکی از حقوق حقه خودشان دست یافتند، گفت: پایان تحریم از طرف آمریکا به‌معنای آن است که تروریسم اقتصادی و جنایت متوقف شده. جنایتکار اگر جنایت را متوقف کرد، منّتی بر سر کسی که مورد جنایت قرار گرفته ندارد. امّا کسی که مورد جنایت قرار گرفته اگر یکساعت هم زودتر به حق خود برسد، حتماً باید این کار بشود.
** عده‌ای می‌خواهند پایان تحریم به تأخیر بیفتد
وی افزود: عده‌ای می‌خواهند پایان تحریم به تأخیر بیفتد. دولت نخواهد گذاشت عده‌ای پایان تحریم را به تأخیر بیاندازند. ما یک دقیقه و یکساعت هم رضایت نخواهیم داد و در مقابل آنها خواهیم ایستاد. تحریم باید بشکند و آمریکا باید به همه تعهدات خود برگردد و اگر همه برگردند به تعهدات کامل خود، ما هم برخواهیم گشت.
در ادامه این نشست خبری رئیس جمهور به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
سؤال شبکه خبر: شما اول مرداد درباره افزایش نظارت‌ها و کنترل بر بازار و مهار گرانفروشی‌ها تأکید کردید و دستور دادید؛ حتی چندبار دیگر تأکید داشتید، اما مردم شاهد هستند که قیمت کالاهای مختلف با گرانفروشی شدید و چندنرخی وجود داردو تهیه اقلام برای مردم مشکل است، چرا اثر محسوسی بعد از گذشت شش ماه از دستور شما در این موضوع وجود ندارد؟
روحانی: مردم در زندگی و کالاهای مورد نیاز و روزمره‌شان دچار مشکل هستند و مردم عزیز ما باید توجه داشته باشند که امسال به خاطر کرونا صادرات نفتی‌مان در هشت ماهه اول سال ۱۹ درصد کاهش پیدا کرد و حدود ۲۰ درصد ما کاهش صادرات نفتی داشتیم و به خاطر اینکه منابع ارزی در خارج از کشور با مشکل برداشت مواجه است و حتی رئیس کل بانک مرکزی درباره کرونا توضیح دادند که ما برای تهیه واکسن و پیش‌پرداخت آن دچار مشکل هستیم.
گرانی برخی کالاها به آن دلیل بود که نهاده‌های دامی که باید به موقع داده می‌شد به موقع این کار صورت نگرفت. این در حالی است که برخی‌ها اعداد مختلفی را درباره تأثیر تحریم‌ها بر گرانی‌ها اعلام می‌کنند که می‌توان به ۸۰ درصد، ۷۰ درصد و ۵۰ درصد اشاره کرد که من کاری به این اعداد ندارم.
** درآمد نفتی در سال گذشته کمتر از ۱۹ میلیارد دلار بود
درآمد نفتی در سال ۹۰، ۱۱۹ میلیارد دلار بود اما در سال گذشته اگر ما ۱۰۰ میلیارد دلار آن را هم حذف کنیم درآمد نفتی‌مان باز هم از این کمتر بوده.
در سال ۹۱ ما بحران کالاهای اساسی داشتیم و صف‌های طولانی برای خرید آن وجود داشت، این در حالی است که گرانی‌های اخیر به جنگ اقتصادی و مدیریت غیرصحیح و عدم برخورد قاطع به متخلفین بازمی‌گردد. در برخی موارد به خاطر جنگ اقتصادی، نهاده‌های دامی به موقع به کشور وارد نشده و یا این کار تأخیر داشت؛ در برخی موارد با احتکارکنندگان کالا بایستی قاطعانه برخورد می‌شد که این کار هم صورت نگرفته است.
در کارگروه دولت الکترونیک مصوبه‌ای درباره سامانه جامع تجارت داشتیم اما شما بیایید و ببینید چه می‌کنند و به کجاها شکایت می‌کنند و چه اقداماتی انجام می‌دهند. برخی افراد به دادگاه‌های مختلف شکایت کرده‌اند برای آنکه انبارهای متعدد آنها روشن نشود تا مردم به حقوق خودشان دست پیدا نکنند، ولی ما مرحله دوم و سوم این سامانه را راه‌اندازی خواهیم کرد هر چند که تاکنون ۷۰ درصد این سامانه راه‌اندازی شده و قرار است بخشی از آن در دی و بخشی دیگر در اسفندماه عملیاتی شود. باید بدانیم چه کالایی وارد شده و در کجا انبار می‌شود؟
** بارها به وزرا تذکر داده‌ام/ شرایط بازار در ماه‌های آینده بهتر می‌شود
تلاش ما آن است که قیمت‌ها برای مردم ما قابل تحمل باشد؛ در چند کالا نوسان شدیدی داشتیم که مربوط به آن بخشی می‌شود که نهاده‌های دامی را به موقع تحویل نگرفته‌ایم. اشکالات مدیریتی هم داریم ولی من بارها به وزرا تذکر کتبی و شفاهی هم داده‌ام. در ماه‌های آینده شرایط باثبات‌تر و بهتری خواهیم داشت.
سؤال خبرگزاری ایسنا: فارغ از حاشیه‌های زیادی که درباره لایحه بودجه ۱۴۰۰ از سوی نمایندگان مجلس به وجود آمده و آنها اعلام کرده‌اند که منابع بودجه حقیقی نیست و منابع درآمدی نفت محقق نخواهد شد و حتی عده‌ای می‌گویند لایحه بودجه برای دولت آتی دردسرساز است، شما به عنوان رئیس‌جمهور نقاط قوت و ضعفی در بودجه می‌بینید؟
روحانی: ما نقطه قوت زیادی را در لایحه بودجه قائل هستیم و این بودجه ضعفی ندارد چرا که معتقدیم لایحه بودجه به بهترین شکل تنظیم شده و مجلس هم حق انتقاد دارد. ما قرار است در ۱۴۰۰ روزی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت بفروشیم و این در سال آینده به طور متوسط امکان‌پذیر است و ما می‌توانیم همین رقم را تولید کرده و به فروش برسانیم.
** می‌توانیم سال آینده روزی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت بفروشیم
ما پیش‌بینی کرده‌ایم برای آنهایی که حقوق‌بگیر ثابت هستند ۲۵ درصد دریافتی آنها را اضافه کنیم و این کار امکان‌پذیر است. اگر عده‌ای می‌گویند امکان‌پذیر نیست این رقم را کم کنند. بودجه جاری روی نفت متکی نیست و درآمدهای نفتی برای توانمندسازی اقشار محروم جامعه صرف خواهد شد. نیمی از بودجه را ما اجرا می‌کنیم و دولت بعدی هم نیم دیگر را اجرا می‌کند. بودجه دارای نقاط قوت زیادی برای حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توسعه کشور است و تکیه کافی هم بر مالیات و کوچک شدن دولت و فروش سهام دولت در شرکت‌های دولتی دارد.
این بودجه خوب است و بقیه امور مربوط به مجلس است تا آنها اقدامات خود و پیگیری‌های دیگر را انجام دهند.
سؤال شبکه الجزیره قطر: با اشاره به نکات مطرح شده ابتدای سخنرانی شما که اعلام کردید اجازه نمی‌دهم هیچ‌کس تعویق برداشته شدن تحریم ها را به تأخیر بیندازد اخیرا مجلس به تازگی طرح اقدام راهبردی را تصویب کرده که متضمن توقف اجرای پروتکل الحاقی و افزایش غنی‌سازی ۲۰ درصدی است. هم زمان آقای بایدن در واشنگتن روی کار آمده است. آن طور که گفته‌اند وقتی بایدن روی کار بیاید به برجام بازمی‌گردد و تحریم‌ها را حذف می‌کند؛ آیا شما حاضر به دیدار با او هستید و آیا حاضرید با ۵+۱ مذاکره کنید؟
روحانی: دولت همه تلاش خود را می‌کند که در اولین فرصت ممکن تحریم‌ها را از روی دوش مردم بردارد، اگر هم همین ساعت ممکن باشد من این کار را به ساعت بعد موکول نمی‌کنم. اگر ۵+۱ یا ۴+۱ به تمام تعهدات خود عمل کنند، دولت ایران هم به تمامی تعهدات خود عمل خواهد کرد. تحریم‌های اقتصادی و فروش نفت و مبادلات بانکی توسط ترامپ تصویب شده است.
** دولت تلاش می‌کند در اولین فرصت ممکن تحریم‌ها را رفع کند
مصوبه مجلس اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها است نه ادامه تحریم‌ها و این کار به دنبال تصویب اصولی برای برداشته شدن تحریم‌هاست. آیا این قانون با هدفی که دارد مبنی بر اینکه تحریم‌ها برداشته شود امکان‌پذیر است یا نه بحث دیگری است.
هیچ چیزی مانع اقدام متقابل ما برای اجرای تعهدات نخواهد بود. ما از حدود یک سال پیش کاهش تعهدات را کار خود را با پنج مرحله و گام آغاز کردیم که از اردیبهشت ۹۸ این کار شروع شده است. ما به طرف مقابل اعلام کردیم که جمهوری اسلامی برای فعالیتهای هسته‌ای خود هیچ گونه محدودیتی را قبول ندارد و هیچ‌گونه تعهدی برای غنی‌سازی و به تحقیق و توسعه نخواهیم داشت و محدودیتی را برای آن نمی‌پذیریم.
آنچه که درباره سانتریفیوژهای IR2M فعال شده و برخی درخواست‌های مجلس هم همگی در قالب آن چیزی است که من سال گذشته به دنیا اعلام کردم و گفتم که جمهوری اسلامی دیگر هیچ تعهدی درباره غنی‌سازی ندارد. اگر آمریکا به برجام بازگشته و اشتباهات گذشته خود را جبران کند و دولت بایدن هم به شرایط سال ۲۰۱۷ بازگردد ما هم مشکلی برای اجرای تعهدات خود نخواهیم داشت.
سوال خبرنگار رسانه چینی: با توجه به پویش فشار حداکثری آمریکا و ترور دانشمند شهید دکتر فخری‌زاده به نظر می‌رسد تنش‌ها در منطقه رو به افزایش پیدا کرده و نیازمند همکاری بیشتر برای ثبات است. ایران چگونه نقش خودش را ایفا می‌کند و با سایر بازیگران ازجمله چین همکاری خواهد کرد تا برجام را زنده کند و ثبات در منطقه حاکم شود.
** در زمان و مکان مناسب انتقام خون شهید فخری‌زاده را خواهیم گرفت
روحانی: هر دو نکته مهم است. هم زنده‌ماندن برجام و همکاری با کشورهای مهم برای ثبات منطقه و جهان مهم است. می‌دانید علت اینکه ترامپ ناموفق بود علیه ایران در مجامع، همکاری و هماهنگی بین ایران و سایر کشورها بویژه ایران و ۱+۴ بود و هر موضوعی که ترامپ رجوع کرد ناموفق بود. بنابراین ما همچنان به دنبال آن هستیم که با همه کشورهای جهان در رابطه نزدیک باشیم و بویژه با کشورهایی مثل روسیه و چین که همکاری‌های بسیار خوب و نزدیکی داشته‌ایم. همچنین با اتحادیه اروپا و همسایگان می‌خواهیم همکاری داشته باشیم.
** هدف اصلی رژیم صهیونیستی از ترور شهید فخری‌زاده ایجاد جنگ در روزهای پایان ترامپ بود
ترور شهید فخری زاده کار آن هایی بود که می‌خواستند در روزهای پایانی حکومت منحوس ترامپ منطقه را به جنگ بکشانند. هدف اصلی رژیم صهیونیستی از ترور شهید فخری‌زاده، ایجاد یک بی ثباتی و جنگ در روزهای پایان ترامپ بود. جمهوری اسلامی علی رغم اینکه شهید فخری‌زاده را یک دانشمند بنام می‌داند و برای خودش این حق را قائل است که انتقام خونش را بگیرد و به موقع و در مکان مناسبت این انتقام را خواهد گرفت و اجازه نخواهد داد دیگران مکان و زمانش را تعیین کنند، در عین حال ثبات منطقه برای ما بسیار مهم است.
سوال خبرگزاری تسنیم: طرح مجلس برای لغو تحریم‌ها به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می تواند موثر و مفید باشد و شما هم بارها برای اجرای قانون تاکید کردید.کارشناسان معتقدند این طرح برای اعمال فشار به طرف غربی و برای لغو تحریم‌ها تأثیر دارد و اگر دولت آن را جدی نگیرد نه تنها تحریم برداشته نمی‌شود بلکه ممکن است تشدید شود. شما بارها گفته بودید که دوست دارید تحریم ها ترک بردارد، حال بفرمایید دولت در اجرای آن چقدر مصمم خواهد بود؟
روحانی: دولت این قانون را مفید نمی داند و قبل از اینکه به تصویب نهایی برسد من نظرم را صریحاً اعلام کردم، البته این نظر شخص من نیست و در دولت اتفاق آرا وجود دارد و دولت به اتفاق آرا این قانون را برای کشور مفید نمی‌داند.
** قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را با تفسیر خودمان اجرا می‌کنیم
اینکه به طرف مقابل فشار بیاوریم، همه این اقدامات را قبلا انجام دادیم و در پنج مرحله تعهداتمان را کاهش دادیم. با این حال من به معاونین مربوطه دستور دادم که آیین نامه اجرایی این قانون را فراهم کنند. امیدوارم تا پایان این هفته و یا در اوایل هفته بعد این آیین نامه در دولت مطرح شود. وقتی آیین نامه تصویب شود در چارچوب آیین نامه اجرایی خواهد شد.
تفسیری که ما از این قانون برای اجرا داریم این است که این قانونی است که می‌خواهد تحریم را بردارد نه قانونی که بخواهد تحریم را به تاخیر بندازد. من بعید می‌دانم نمایندگان مجلس هم دنبال چنین چیزی باشد. البته که شکستن تحریم عامل اصلی آن مقاومت ملت ایران است و هیچ تردیدی هم نیست که اگر مردم ما در این سه سال این همه مشکلات را تحمل نمی کردند قطعاً باعث خوشحالی دولت ترامپ بود و آنها هم همین را می خواستند به این معنا که مردم ما تسلیم شوند.
ایستادگی، مقاومت و صبر مردم ما باعث پیروزی شده و اگر همه روزی ما تحریم را لغو کنیم کاری است که مردم انجام دادند و ما به نمایندگی از مردم این کار را انجام دادیم. من امیدوارم همه ما مجلس دولت و همه قوا دست به دست هم بدهیم. شکستن تحریم حق مردم ایران است، تجارت آزاد با دنیا و فروش نفت حق مردم ایران است.
سوال روزنامه ایران: گاهی دیده می‌شود مجلس موازی کاری می کند و طرح هایی را آماده می‌کنند که دولت هم در آن حوزه لایحه‌هایی دارد، در این مورد نظر شما چیست؟
روحانی: دولت در مجلس قبلی یک لایحه مهم درباره انتخابات داد، متاسفانه آن لایحه اصلا در دستور کار قرار نگرفت. در دولت زحمت کشیده شد و ساعت‌ها بحث شد اما مجلس قبلی آن را کنار گذاشت. در همین مجلس هم لوایحی که در مجلس قبلی تصویب نشده بود را مجدداً فرستادیم اما هیچ کدام در دستور کار نیست.
مبارزه با فساد، شفافیت و تعارض منافع اولویت مردم است اما مجلس متاسفانه به طرح های خودش اهمیت می‌دهد و به لوایح دولت اهمیت نمی‌دهد که این به نفع کشور نیست. دولت بدنه کارشناسی، عظیم و بزرگی دارد این بدنه را نمی‌توان با کمیسیون های مجلس مقایسه کرد، البته طبق قانون مجلس هم می‌تواند طرح داشته باشد اما لوایح دولت باید اصل باشد.
** در دولت وزیر حامی مصرف‌کننده و مردم نداریم
ما در دولت وزیر که حامی مصرف کننده باشد نداریم، وزیری نداریم که حامی مصرف کننده و حامی مردم باشد ما در مجلس قبلی برای پر کردن این خلا لایحه‌ای دادیم که وزارت بازرگانی تاسیس شود که یه جمله آن ایراد داشت، مجلس یازدهم می توانست آن را تصویب کند اما بایگانی کرد.
دولت هم مانند مجلس نماینده مردم است. همین مجلس که نماینده مردم هستند به وزرا رای اعتماد دادند، وکیل الدوله از آن حرفهای بی معنی است که مطرح می شود! الان که همه چیز در اختیار مردم است هم دولت را مردم انتخاب می کند و هم مجلس را. بنا بر این ما باید همدیگر را یاری کنیم. هر طرح نمایندگان اگر به نفع مردم و برای اصلاح امور جامعه باشد به دنبال اجرای آن هستیم و حتی همین طوری که برای مسائل هسته‌ای دادند که ما مخالفیم ولی چون مجلس و شورای نگهبان تصویب و تایید کردند داریم آیین نامه اجرایی آن را می نویسیم.
سوال خبرگزاری ایلنا: دولت برای سال آینده پیش بینی فروش دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را کرده که به نظر برخی کارشناسان حقوقی این مسئله مستلزم مذاکره در چارچوب برجام و رفع تحریم‌هاست. با توجه به اینکه در مصوبه اخیر مجلس اقدام به جرم انگاری برای افرادی شد که تن به کنار نگذاشتن پروتکل الحاقی نمی دهند و همچنین احکام قضایی اخیر که باعث موضع‌گیری طرف‌های اروپایی شده است، چگونه می‌شود امید داشت که مشکلات معیشتی مردم با چنین درآمدی رفع شود؟
روحانی: اولاً من معتقد هستم که دوران جنگ اقتصادی به سر آمده و این جنگ نمی تواند ادامه داشته باشد. نه به خاطر اینکه ترامپ شکست خورده و آقای بایدن پیروز شده است و حتی اگر در شرایطی ترامپ هم پیروز می شد ناچار بود تحریم را کنار بگذارد. هم دنیا بیش از این اجازه نمی دهد و هم به نفع منطقه و هم به نفع خودشان نیست و هم طرحی بود که شکست خورد و سه سال است که تحریم را ادامه داده اند و شکست خورده اند. بنابراین من باز هم معتقد هستم که ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت تولید کرده و می‌فروشیم و من به وزارت نفت دستور دادم تولید را اضافه کند و ما باید به صادرات ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه برسیم.
** بدون حذف تحریم هم ۲ میلیون ۳۰۰ هزار بشکه نفت می فروشیم
اما اینکه تحریم ها برداشته می شود یا نمی شود بارها گفته اند که شرایط دنیا به گونه ای نیست که جنگ اقتصادی و تحریم ادامه پیدا کند بنابراین ما برمبنای خوشبینی این بودجه را تنظیم کرده‌ایم و بر مبنای واقع نگری این بودجه را تنظیم کرده‌ایم. اولاً وزارت نفت گفته من قدرت تولید ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه را دارم و قدرت فروش دارم. حال ممکن است همه این تولید صادر نشود و یک بخشی از آن در داخل به فروش برسد اشکالی ندارد و ما نگفتیم که همه این تولید در بازار خارجی به فروش برسد و ممکن است از ۳۰۰ هزار بشکه یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه فروش خارجی باشد و ۵۰۰ هزار بشکه هم در داخل به فروش برود. ما می گوییم دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه تولید کرده و می فروشیم و بودجه بر این مبنا برنامه ریزی شده است. بنابراین مشکلی نیست که حتی اگر تحریم باشیم دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه را تولید کرده و بفروشیم و هم به نظر من عمر تحریم به سر آمده است.
سوال رویترز انگلیس: کمی ریزتر در مورد سوال دوستم می پرسم. حضرتعالی تا چه اندازه امیدوارید دولت آقای بایدن سیاست های خصمانه آقای ترامپ درباره ایران را اصطلاح کند و اینکه برای بهبود روابط، آیا مشخصاً پیام خواستی تبادل شده و سیگنال خاصی بین دو دولت تبادل شده است؟
** شرایط در دولت جدید آینده آمریکا تغییر خواهد کرد
روحانی: تقریباً این بحث قبلاً هم مطرح شد. ما معتقدیم شرایط در دولت جدید آینده آمریکا تغییر خواهد یافت و آن شرایط قبلی باقی نمی ماند حتی اگر ترامپ هم می‌ماند تغییر می کرد و حالا که آقای بایدن پیروز انتخابات شده تغییر خواهد کرد. ما علاقمندیم روابط را با کشورهای اروپایی و غربی و همسایگانمان گسترش دهیم و بر این مبنا تلاش می‌کنیم و به اعتقاد من رسیدن به این مسئله ساده و آسان است. اگر طرف مقابل و 1+5 آماده باشد و به سال ۲۰۱۷ برگردد ما هم آماده هستیم و این کار در یک زمان کوتاهی عملیاتی و اجرای خواهد شد.
سؤال شبکه ان‌بی‌سی آمریکا: بایدن اعلام کرده مجدداً به برجام بازخواهد گشت اما گفته که این بار به دنبال توافق‌نامه‌ای قدرتمند است که موضوعات نفوذ منطقه‌ای ایران و موشکی هم در آن وجود داشته باشد. ضمن اینکه انگلیس، فرانسه و آلمان هم در این باره با بایدن اعلام هم‌صدایی کرده‌اند؛ آیا بازگشت به برجام آن و تعهدات از سوی همگی منطقی است و آیا تماسی از طرف بایدن با شما در این باره وجود داشته است؟
روحانی: تعبیری که شما کردید که بایدن بگوید اگر من بخواهم به برجام بازگردم و باید توافق قوی‌تری امضا شود را من نشنیده‌ام چرا که این حرف ترامپ است. آلمان و دیگران هم اگر این حرف را زده‌اند باید بدانند که ما هیچ پیش‌شرطی را از کسی قبول نمی‌کنیم.
** برجام قابل مذاکره مجدد نیست
برجام قابل مذاکره نیست و قرار نیست ماده به ماده آن را روی میز پهن کرده و درباره آن بحث کنیم. عین برجام را اگر همه اجرا کردند ما هم اجرا می‌کنیم و اگر هم آن را اجرا نکردند ما هم آن را اجرا نخواهیم کرد. موشکی و... هیچ ارتباطی به برجام ندارد و قبلاً هم ماه‌ها در این باره بحث کرده‌ایم و آمریکا گفته که باید این موضوع در مذاکرات باشد. اما بارها به آنها اعلام کرده‌ایم که این موضوع را نپذیرفته و آن را رد کرده‌ایم.
بایدن به خوبی درباره برجام و شرایط آن می‌داند؛ بازگشت به برجام و شرایط آن از سوی آمریکا مهم است.
سؤال خبرگزاری برنا: مردم توقع آرامش را از سوی قوا در شرایط فعلی کشور دارند اما ما شاهد تقابل قوا با یکدیگر هستیم؛ وقتی نمایندگان برخوردهای نادرستی با دولت و وزرا داشتند شما اعضای دولت را به آرامش توصیه کردید این در حالی است که حتی نمایندگان به شما اهانت کردند، این در حالی است که مجلس تاکنون 2 بار از مقام معظم رهبری اخطار گرفته است؛ آیا سیاست تعامل دولت با مجلس شکست خورده است؟ شما که خود سابقه حضور در مجلس را دارید آیا سابقه‌ای از تقابل دولت با مجلس در گذشته‌ها در ذهن دارید؟
روحانی: ما به دنبال تقابل با قوه‌های دیگر نیستیم؛ مبنا و معیار ما قانون است؛ ما در چارچوب قانون اساسی با ۲ قوه دیگر تعامل می‌کنیم و ما چیزی فراتر از قانون اساسی از سایر قوا نمی‌خواهیم اما ما اهداف مهمی را داریم و مردم ما را به همین خاطر انتخاب کرده‌اند تا آن اهداف را محقق کنیم.
** به دنبال تقابل با قوای دیگر نیستیم
رئیس جمهور و نمایندگان در بحث‌های تبلیغاتی خود مباحثی را مطرح کرده و بر همین اساس رأی از مردم گرفته‌اند و باید همگی براساس منافع ملی حرکت کنند. ما به دنبال تعامل با مجلس و قوه قضاییه هستیم و شرایط کشور هم شرایط تعاملی است. ما در شرایط جنگ هستیم و باید همگی به فرمانده میدان کمک کنند و نباید این فرمانده تضعیف شود.
سؤال روزنامه جوان: شما در بودجه رقم فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز را گفته‌اید؛ از آنجا که هزینه بودجه براساس آمار قطعی است آیا قطعیتی برای رفع تحریم‌ها وجود دارد و یا عکس آن شاهد عدم فروش نفت و آوار شدن کسری بودجه بر سر دولت بعدی که ممکن است از هر جناحی باشد، خواهیم بود. تقریباً در تمامی سؤالات شما هیچ پاسخ قطعی درباره سؤال اول خبرنگاران در این باره ندادید و تحلیل خود را از شرایط و اوضاع بین‌المللی گفتید.
روحانی: بودجه دولت به مجلس برای کسب مجوز است تا بتوانیم ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز بفروشیم. برمبنای تحلیل بودجه نمی‌نویسیم و برمبنای واقعیت‌ها این کار را می کنیم؛ ما بر مبنای اینکه پارسال چقدر صادرات نفت داشته و راه‌حل‌های مختلف را به کار گرفته و وضعیت سال آینده بودجه‌مان چگونه است ارقام بودجه را نوشته‌ایم.
** اگر توان تولید ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت داشتیم بودجه را بر این اساس می‌نوشتیم
اگر تحریم برداشته نشود و به برجام هم نیایند ما ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز را در بازارهای داخلی و بین‌المللی می‌فروشیم. ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز برمبنای توان فعلی است که آن را در بودجه نوشته‌ایم و اگر توان ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت در روز را داشتیم آن را می‌نوشیتم.
بودجه‌ای که در مجلس تصویب خواهد شد را ۶ ماهه ابتدای سال آینده ما اجرا خواهیم کرد و در ۶ ماهه دوم هم دولت بعدی بودجه را اجرا کرده و نفت را می‌فروشد که قرار است در مجموع ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز این دو دولت در سال ۱۴۰۰ بفروشند لذا باید این تفکر را از ذهن پاک کنیم.
من آدم این نظام از ابتدا بوده‌ام؛ همواره مسئولیت داشته‌ام و از زمانی که نهضت از سال ۴۱ شروع شده بود و بعد از انقلاب همواره مسئول بوده‌ام. برای من نظام و کشور مطرح است و اینگونه کار نمی‌کنم که ۶ ماه دولت من هست و بعد از آن دولت من نیست. دولت من برمبنای تحلیل این رقم را در بودجه سال آتی نوشته است و اگر تحریم‌ها برداشته شود صادرات نفت‌مان ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز و شاید ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه خواهد بود. هر مقداری که در سال ۹۵ نفت می‌فروختیم را در سال ۱۴۰۰ خواهیم فروخت لذا این رقم در بودجه سال آتی براساس تحلیل نیست.
سوال روزنامه همشهری: نظر شما درباره شعرخوانی آقای اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه و بحث های پیرامون آن چیست؟
روحانی: روابط ایران و ترکیه روابط بسیار مهم هست و ما همسایه هستیم که روابط سیاسی و اقتصادی داریم و در مورد مسائل منطقه با هم بحث می کنیم. البته مسئله تمامیت ارضی و جایگاه ایران هم اهمیت ویژه‌ای دارد و این حق مردم ما است که در یک جمله حساسیت به خرج دهند. وزیر خارجه ترکیه به وزیر خارجه ما به صورت تلفنی به صراحت گفت که آقای اردوغان اصلاً چنین بحثی نداشته و بعد سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه هم همین بحث را مطرح کرد. این شعر چند پهلوی هست و اگر این شعر را در ایران بخوانید یک جور و اگر در بیرون از ایران بخوانید یک جور دیگر معنا می دهد.
واقعیت این هست که وقتی مقامات ترکیه صراحتاً به ما می‌گویند که آقای اردوغان چنین قصدی نداشته و در همان سخنرانی هم تاکید کرده بر اینکه ما باید در مسائل منطقه چند جانبه کار کنیم و ترکیه و ایران و روسیه و آذربایجان و ارمنستان همه با هم فعالیت کنیم، پس باید قبل و بعد صحبتش را کنار هم قرار دهیم. من با سابقه ای که از آقای اردوغان در این بیش از هفت سال که با هم رفت و آمد داشته و مذاکرات بسیار زیادی داشتیم دارم بسیار بعید می دانم که چنین قصدی داشته باشد که به تمامیت ارضی ما توهین کند.
البته حق با آنهایی هست که معترض شدند و حساسیت خود را نسبت به میهن دوستی و میهن پرستی خود نشان دادند. بنابراین با این بیان صریحی که مقامات ترکیه به ما رسماً گفتند که چنین قصدی در کار نبوده ایشان می خواست بگوید که مردم جمهوری آذربایجان از آزاد شدن سرزمین هایشان خوشحال هستند و این وسط شعری هم خوانده که چند پهلو است. معمولاً آقای اردوغان وقتی سخنرانی می‌کند از حافظ و سعدی و مولانا شعر زیاد می خواند و این را هم خوانده است.
به نظر من با توضیحاتی که داده اند می توانیم از این مسئله عبور کنیم اما حساسیت مردم ما بسیار مهم است و همه دنیا باید بداند میلیمتر میلیمتر سرزمین ما برای همه ما اهمیت دارد و همه در سخنرانی هایشان باید به این حساسیت ایران و اهمیت مسئله تمامیت ارضی توجه بیشتر کنند.
سوال خبرگزاری فرانسه: کشورهای اروپایی درباره مجازات اعدام در ایران اعلام نارضایتی کرده اند. ایران هم بارها نارضایتی خود را از عدم پایبندی کشورهای اروپایی به تعهدات برجام اعلام کرده است. احساس می کنید که در شرایط کنونی وجود این اعدام ها باعث به خطر افتادن برجام بشود؟
روحانی: جمهوری اسلامی ایران یک قوه قضاییه دارد که مستقل است و دادگاه حکم صادر می‌کند. اینکه یک حکم مورد خوشنودی و یا ناراحتی گروهی باشد، برای ما مناط نیست که آنها خوشحال یا ناراحت هستند و شاید این چیز خوبی برای تاریخ زندگی آقای زم که اعدام شده نباشد.
ما در این کشور حکم اعدام داریم ولی اینکه برای یک فرد این همه حساسیت به خرج می‌دهند، خودش معنای خوبی ندارد و معنای مداخله جویانه ای دارد. آنها می‌گویند این فرد برای منافع ما کار می‌کرده است و وقتی اینگونه حساسیت به خرج می‌دهند، چنین چیزی استنباط می شود و این به نفع آنها و کسی نیست.
اروپایی ها همیشه در برخی از مسائل حساس بوده اند و ما هم حساس هستیم و ما هم در برخی اقداماتی که انجام می شود حساسیم و اعلام نظر می‌کنیم. در فرانسه حوادثی رخ می‌دهد که ما حساس هستیم و اعلام نظر می‌کنیم و در آلمان ممکن است حادثه ای رخ دهد که ما اعلام نظر کنیم و ما هم از کارهایی که حکومت‌های اروپایی انجام می‌دهند، ناخشنودی‌هایی داریم.
بنابراین همه ما باید در چارچوب حقوقی که داریم، تعهدات و روابطمان را مدنظر قرار دهیم. فردی که مورد اعدام قرار گرفته، بدون حکم دادگاه نبوده و دادگاهی رسیدگی کرده و حکم صادر کرده است، بنابراین اشکال آنها به حکم قوه قضاییه است و آزاد هستند که اظهارنظر کنند و ما هم در چارچوب قانون و مقررات‌مان عمل خواهیم کرد و بعید می‌دانم این مسئله به روابط ایران و اروپا لطمه ای وارد کند.
سوال روزنامه اعتماد: جناح رقیب و منتقدان شما به خصوص در یک سال اخیر همیشه معتقد بودند که شما بیش از اختیارات یک رئیس جمهور از حمایت‌های مقام معظم رهبری برخوردار هستید. اما آیا این اختیارات در مسائل سیاسی و اجتماعی هم به شما داده شده بود؟ اگر شما در این روزها هم اختیاراتی بیش از اختیارات رئیس جمهور داشتید، چرا به موضوعاتی که برای مردم خیلی مهم بود و در یک سال گذشته اعتمادشان به حاکمیت را تحت تاثیر قرار داد، ورود نکردید؟ که بازداشت ها و اعدام یا حتی زندان ها، فضای امنیتی در دانشگاه‌ها و حتی ادعاهایی که از طرف فعالان محیط زیستی مبنی بر شکنجه در زندان مطرح بود ورود نکرده و حتی از حداقل‌هایی مثل اخطار قانون اساسی استفاده نکردید؟
روحانی: ارتباط بین اول و آخر صحبت شما را متوجه نشدم. رهبری بنا به وظایف شرعی و قانونی که دارد، از دولت حمایت می کند و این سر جای خودش محفوظ است. اینکه رئیس جمهور اختیاراتش چه مقدار هست و از آن چه مقدار استفاده می‌کند، اختیارات رئیس جمهور در قانون اساسی آمده است. شما به موردی در مورد قوه دیگر اشاره می کنید و می گویید قوه قضاییه کسی را زندانی کرده و یا محاکمه کرده و شما چرا از اختیارات یا قدرتتان استفاده نکردید.
خیلی از موارد نامه‌هایی که به من می‌رسد و شکایت‌های می‌شود و من از طریق وزیر دادگستری اقدام می کنم ولی این به این معنا نیست که هر نامه ای را منتشر کنیم و اعلام کنیم که ما چه اقداماتی انجام داده ایم. معمولاً شکایتی که دستم می رسد اگر ببینم نکته قابل ملاحظه‌ای دارد به وزیر دادگستری ارجاع می‌دهم و او به قوه قضاییه ارجاع می دهد و گاهی با رئیس قوه قضائیه صحبت و دنبال می کند.
اما در عین حال وظایف رئیس جمهور مشخص و روشن است. رئیس جمهور جایی می تواند طبق اصل ۱۱۳به قوه قضائیه تذکر یا اخطار دهد که ببیند قانون اساسی نقض می شود. آن هم با تفسیری که در سال ۹۱ شورای نگهبان کرده، این اصل را کم اثر و بی اثر کرده است. قبلاً رئیس جمهوری به قوه قضاییه تذکر داده و اخطار کرده بود و قوه قضائیه هم به شورای نگهبان نامه نوشته و شورای نگهبان گفته بود که حق رئیس جمهور است. اخیراً در سال ۹۱ نظر شورای نگهبان، نظر دیگری شده و بر مبنای تفسیری کرده، این اصل را بی اثر کرده است. به نظر من رای مردم به رئیس جمهور بر مبنای اصول قانون اساسی هست؛ اصولی که روشن و ظاهر است.
بنابراین در هر موردی که دیدم که بر خلاف قانون اساسی عمل شده، علیرغم آن تفسیر باز هم تذکر کتبی داده ام. البته وقتی تذکر می دهم اما در پاسخ می‌گویند که تفسیر اخیر شورای نگهبان جور دیگری است. طبق اصل ۱۱۳ به خود شورای نگهبان هم تذکر می‌دهند و آنها هم همین جواب را می‌دهند. من هر جایی که طبق قانون در اختیارات نبوده است اقدامات لازم را انجام داده ام.
رئیس‌جمهور در پایان این نشست خبری با اشاره به نقل قولی از خودش در ابتدای این نشست خبری که گفته بود مجلس موافقت نکرد ما وزیری داشته باشیم که حامی مصرف کننده است، گفت: این بدان معنا نیست که دولت حامی مصرف کننده نیست و ما مرتب از مصرف کننده ها حمایت می کنیم و دنبال این هستیم که تعادلی بین تولید کننده و مصرف کننده باشد. مقصود من این بود که وزیری که کارش این باشد وزیر بازرگانی هست. وزیر صنعت کارش حمایت از صنعت و کار وزیر کشاورزی حمایت از کشاورزان است و ما وزیری می‌خواهیم که دنبال روابط تجاری با دنیا و تولید داخلی بوده و صرفاً به فکر مصرف کننده باشد. متاسفانه جایگاه این وزیر در هیئت دولت خالی هست نه اینکه ما از مصرف کننده حمایت نکنیم و ما مداوم این کار را انجام می‌دهیم.
منبع؛ فارس
