به گزارش راه شلمچه، با رای آوردن جو بایدن در آمریکا، بحث‌ها درباره بازگشت آمریکا به برجام افزایش یافته است. جریان‌ها و چهره‌های سیاسی وابسته به دولت نیز ادعا دارند بازگشت آمریکا به برجام سریع و ساده قابل انجام است. در همین راستا محمدجواد ظریف 28 آبان در گفت‌وگو با روزنامه ایران گفت: بایدن ظرف چند روز پس از مستقر شدن در کاخ سفید، با صدور چند دستور اجرایی می‌تواند به برجام بازگردد. حسن روحانی نیز در اظهارات مختلفی بر این گزاره تاکید کرده است که بازگشت آمریکا به برجام بسادگی و با سرعت قابل تحقق است. وی در یکی از این اظهارات گفت: همان‌طور که نفر قبلی با «خط خطی کردن چند کاغذ» از برجام خارج شد، نفر جدید یعنی بایدن می‌تواند با گذاشتن یک کاغذ خوب مجددا به برجام بازگردد. رسانه‌های همسو با دولت نیز حضور بایدن و بازگشت او به برجام را رویای تعبیر‌شده خود می‌دانند و با تیترهایی چون بازگشت به برجام، رویای آبان 99 و بازگشت امید، از بهبود شرایط با بازگشت سریع آمریکا به برجام خبر می‌دهند. آینده‌ای که دوستداران بایدن در ایران آن را بسیار امیدوارانه توصیف می‌کنند، بدون در نظر گرفتن موانع کار مطرح می‌شود و مشخص نمی‌کنند حتی به فرض بازگشت آمریکا به برجام آیا اتفاق خاصی در اقتصاد ایران رخ می‌دهد یا نه؟ با بررسی موانع بازگشت آمریکا می‌توان به این موضوع پی برد که اولا آیا بایدن صرفا با یک کاغذ خوب می‌تواند به برجام بازگردد؟ و ثانیا با بازگشت او به برجام آیا شرایط آنگونه که روحانی و حامیانش ترسیم می‌کنند محقق خواهد شد یا نه؟
الف- موانع بازگشت به برجام
1- مانع فنی: مقامات دولتی قبلا نیز اظهارنظرهایی درباره تحریم داشته‌اند؛ اظهارنظرهایی که نشان می‌دهد آنها شناختی از موضوع تحریم و مباحث فنی آن ندارند. به طور مثال محمدجواد ظریف 13 مرداد 94 در نشست شورای راهبردی روابط خارجی ادعا کرد وقتی قطعنامه‌های شورای امنیت ملغی شود، تحریم‌های آمریکا هیچ ارزشی ندارد؛ ادعایی که خیلی زود توسط خود او نقض شد و وی در جلسه مجلس موانع تحریمی «اوفک» (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) و شروط خزانه‌داری آمریکا را عامل عدم همکاری بانک‌های خارجی با ایران دانست. پس از خروج آمریکا از برجام نیز غلط بودن این ادعا بیش از پیش ثابت شد. این بار نیز به نظر می‌رسد اظهارات مقامات دولتی ناشی از همین عدم شناخت است. آمریکا از زمان اوباما و سپس با سرعت بیشتر در زمان ترامپ، بسیاری از نهادهای ایرانی را بر اساس چند بهانه یا تگ تحریمی متفاوت تحریم کرد. بنابراین بایدن نمی‌تواند با بازگشت به برجام آنها را از تحریم خارج کند. به طور مثال بانک مرکزی ایران که پیش از برجام به بهانه پولشویی برای فناوری هسته‌ای ایران در لیست تحریم بود و با برجام از لیست تحریم خارج شد، اکنون به بهانه تروریسم و با تگ تحریمی تروریسم نیز در لیست تحریم است و معلوم نیست با بازگشت بایدن به برجام از لیست تحریم خارج شود. نهادهای هدف برنامه تحریم‌های ثانویه بانکی با تگ تحریمی[IFSR] مشخص شده است و تگ تحریمی هسته‌ای یا موشکی نیز یکسان است. برنامه تحریم‌های ثانویه بانکی، به هر بهانه‌ای، عامل کاهش فروش نفت و دسترسی‌های ارزی ایران است. با یک جست‌وجوی ساده در سایت خزانه‌داری آمریکا مشخص می‌شود از مجموع 913 نهادی که هدف تحریم‌های ثانویه بانکی قرار گرفته‌اند، 462 فرد و نهاد فقط به بهانه موشکی یا هسته‌ای در لیست تحریم قرار گرفته‌اند و بقیه یا به بهانه‌های دیگر یا با مجموعه‌ای از بهانه‌ها در لیست تحریم قرار دارند.
اگر خوشت اومد لایک کن
