به گزارش راه شلمچه، تحریم و دیپلماسی اصلی‌ترین کلیدواژه‌ها و دال مرکزی عمده مباحث کشور از زمان ورود حسن روحانی به میدان انتخابات ریاست‌جمهوری تا به حال بوده است. روحانی با تبدیل کردن خود به نماد و نمودی از مذاکره خارجی و تعریف کلید عبور از مشکلات در عرصه دیپلماسی پا به کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری گذاشت و با متهم کردن رقبای خود به ناتوانی در پیگیری مذاکرات خارجی موفق به کسب نصاب آرا و رهسپاری به سمت پاستور شد.
او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 باز هم به مذاکرات خود و برجام استناد کرد تا جایی که حتی وعده لغو تحریم‌های غیرهسته‌ای را نیز در صورت پیروزی مجدد در انتخابات طرح کرد، او شهر به شهر سخنرانی کرد و منتقدان خود را گروهی که «زبان دنیا را نمی‌فهمند» توصیف کرد و برای 4 سال دیگر در پاستور ماندنی شد.
اما گذر زمان تعریف روحانی از مفاهیم را دگرگون کرد، او که دوره‌ای نوک پیکان حملات بابت تحمیل تحریم‌های خارجی را به سمت دولت وقت می‌گرفت، از جایی به بعد عاملیت این تحریم‌ها را از طرف داخلی به طرف خارجی نسبت داد و پس از خروج آمریکا- به عنوان مهم‌ترین طرف توافق- از برجام، در جواب انتقاداتی که به فتح‌الفتوح مدیریتی‌اش می‌شد از خود سلب مسؤولیت کرد و آن را شاهد مثالی از زورگیری آمریکا که گویا برای دولت او تازگی داشت، خواند. اگر در ابتدای امر، برجام را راه‌حلی برای عبور از مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم می‌دانست از اواسط کار آن را نشانی از یک پیروزی اخلاقی و شاهد مثالی مبنی بر وفاداری ایران خواند. اگر پیش از برجام مدیریت کشور در شرایط تحریمی را به سخره می‌گرفت از جایی به بعد افتخار دولت خود را توانایی در مدیریت یک کشور تحریم‌شده خواند و هیچ‌گاه به این سوال پاسخ نداد که اساسا اگر بنا به امتداد تحریم‌ها بوده است پس علت انتخاب وی از سوی مردم چه بوده است؟
* جنگ اقتصادی از سال 97 آغاز شد!
در چنین فضایی شاید نطق‌های این روزهای رئیس‌جمهور بیش از هر چیز ماهیتی معکوس با وعده‌هایی داشته باشد که خود وی روزگاری منادی آن بوده است. او که روزی می‌گفت برجام سایه جنگ را از سر ایران بلند کرده است، روز گذشته صراحتا اعتراف کرد پس از برجام یک جنگ اقتصادی علیه کشورمان آغاز شده است؛ گویا خاطره تحریم‌های پیشابرجامی تبدیل به آرزوهای پسابرجامی روحانی شده است. به گزارش فارس، حسن روحانی، رئیس‌جمهور روز گذشته در جلسه هیأت دولت با اشاره به هفته دفاع‌مقدس و سالگرد حمله ارتش بعثی عراق به کشورمان اظهار داشت: می‌گفتند با یک حمله برق‌آسا انقلاب را سرنگون می‌کنیم و هدف صدام همین بود که در قدم اول انقلاب و نظام را سرنگون کند. می‌گفت اگر به این هدف نرسیدم، بخشی از خاک ایران را تصرف می‌کنم و تمامیت ارضی ایران را زیرسوال می‌برم. اگر هم بر فرض این نشود، سومی قطعی است و آن اینکه معاهده‌ای که بین ایران و عراق است را جلوی تلویزیون پاره می‌کنم و آن معاهده دیگر برنمی‌گردد، بنابراین من حاکمیتم را بر اروندرود تثبیت می‌کنم. روحانی با بیان اینکه این محاسبات غلط باعث شد این دردسر و مشکلات به وجود بیاید و خودش هم نابود شود، تصریح کرد: امروز دقیقا این حادثه تکرار شده و 2 سال و نیم پیش که آمریکا جنگ اقتصادی را علیه ما شروع کرد، آن هم بر مبنای توهم و محاسبات غلط بود و این را اظهار هم کردند، نه اینکه ما تحلیل کنیم.
رئیس‌جمهور ادامه داد: هدف‌شان هم این بود که تمام راه‌های اقتصادی را به روی ایران ببندند و این نکته را گفته و تصریح می‌کنم ملت ایران دقت کنند که ما تحریم اقتصادی از سال 59 داشتیم اما جنگ اقتصادی از سال 97 علیه ما شروع شد. امروز بحث تحریم نیست و ما در یک جنگ اقتصادی هستیم که آمریکا با همه امکاناتی که دارد و با دلار و روابط بانکی و اقتصادی و شرکت‌های چندملیتی، از لحاظ اقتصادی وارد جنگ با ایران شده است. وی با تأکید بر اینکه صدام در مصاحبه‌اش در بغداد به خبرنگاران گفت هفته آینده ادامه این مصاحبه در اهواز خواهد بود، اظهار داشت: آمریکایی‌ها هم همین‌طور بودند و وقتی این جنگ را علیه ما در سال 97 تحمیل کردند، گفتند چند ماه دیگر ما وارد تهران می‌شویم و اینها 40 سالگی پیروزی انقلاب را نخواهند دید. رئیس‌جمهور با بیان اینکه بعثی‌ها چنین محاسباتی انجام دادند، آمدند و سرنگون و رسوا شدند، گفت: آمدند و همه آنهایی که از آنها حمایت کرده بودند، یک روز ابراز پشیمانی کردند و تمام کشورهای منطقه‌ای که به صدام کمک کرده بودند، بعدا اظهار پشیمانی کردند و زمانی که صدام به کویت حمله کرد، تک‌تک گفتند چقدر به صدام پول داده‌اند و چه کمک‌هایی به ارتش صدام کرده‌اند. وی افزود: آمریکایی‌ها هم فکر می‌کردند فرش قرمز برای‌شان در فرودگاه مهرآباد یا فرودگاه امام پهن شده و چنین تخیلاتی داشتند. به رهبران اروپا گفته بودند فقط 3 ماه به ما مهلت بدهید و 2 نفر از رهبران اروپا به خود من گفتند ترامپ این حرف را به آنها گفته بود. گفته بودند با این فشار اقتصادی که ما آوردیم، اگر شما به ایران کمک نکنید کار ایران تمام است و نظام جمهوری اسلامی ایران 3 ماه دیگر نیست.
* روحانی؛ متهم یا شاکی؟
گذار از «تحریم اقتصادی» به «جنگ اقتصادی» هر میزان نسبتی که با عالم واقع داشته باشد یقینا تغییری در جایگاه روحانی نسبت به آن ایجاد نمی‌کند. دولت هرقدر هم که بخواهد خود را در جایگاه «قربانی» تحریم‌ها تعریف کند باز هم به عنوان یک «عامل» شناخته می‌شود. روحانی وعده میوه‌های برجام را بر اساس گشایش‌های اقتصادی تعریف کرده بود و اساس هنر خود را عبور از کشوری تحریم شده به سمت کشوری بدون تحریم دانسته بود اما حالا به گفته وی و سایر دولتمردان، کشورمان در شرایط تحریمی به مراتب گسترده‌تری نسبت به سال‌های پیش قرار دارد. پاسخ به این سوال که ارتقای نظام تحریمی‌ای که به گفته رئیس‌جمهور از سال 59 برقرار بوده است به موقعیت جنگی که او مبدا زمانی آن را سال 97 پیدا می‌کند نتیجه چه عواملی بوده است، مهم‌ترین وظیفه روحانی در ماه‌های پایانی زمامداری دولت دوازدهم است. یقینا عقب‌نشینی دولت در مقابل زیاده‌خواهی‌های خارجی و آزمودن گزینه پاسخ پس داده «تنش‌زدایی» به عنوان یک استراتژی برای تنظیم روابط با دولت متخاصم آمریکا نقشی تعیین‌کننده در قوام بخشیدن به یک جنگ اقتصادی داشته است. در چنین شرایطی دولت فعلی به جای سفیدنمایی مدیریت خود با پیش کشیدن مساله تحریم‌ها باید پاسخگوی این پرسش باشد که چگونه وعده رفع تحریم‌ها، به عنوان عامل اصلی پیروزی روحانی در انتخابات، به گذار از دوره «تحریم اقتصادی» به «جنگ اقتصادی» منتهی شد؟
منبع؛ وطن امروز
