به گزارش راه شلمچه، این تفاهم‌نامه همکاری در جهت تحقق اهداف و سیاست های کلان سازمان بنادر و دریانوردی و تحقق اجرائی نمودن بندهای 3، 12 و 14 ماده 3 از آیین‌نامه سازمان بنادر و دریانوردی مصوب بهمن ماه 1348 کمیسیون های خاص دو مجلس که بر انجام فعالیت های تهیه و تنظیم و اجرای مقررات بندری و دریایی، اجرای قانون دریایی و تحقق و مطالعه در امور بندری و دریایی و کشتیرانی بازرگانی تأکید می نمایند، منعقد گردید.
قوه قضاییه و سازمان بنادر و دریانوردی در نظر دارند امکانات، قابلیت ها و سرمایه های علمی، انسانی و اعتباری تحت پوشش خود را در جهت ایجاد زمینه های همکاری علمی و پژوهشی به منظور شناسایی و رفع نیازها، مشکلات، محدودیت‌ها، چالش ها، اتخاذ راهکارهای مناسب در عرصه سیستم قضایی مرتبط با حوزه مسائل دریایی و از جمله حقوق دریایی قضات کشور به منظور گسترش دانسته های حقوق دریایی و سازوکارهای مرتبط را به اشتراک بگذارند.
معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه با عرض تبریک و تهنیت ایام ماه مبارک رجب و ایام االله دهه فجر، ضمن تقدیر و تشکر ویژه از همراهی و هم اندیشی دستاندرکارانی که موجبات اعتلای دستگاه قضایی را فراهم می نمایند، عنوان کرد: قوه قضاییه از اقدامات تمامی عزیزانی که در عرصه فعالیت‌های اقتصادی پیشرو هستند و با رویه های موجود داخلی متوقف نشده اند و در مسیر توسعه کشور همکاری می کنند، استقبال و حمایت می کند.
محمد باقر الفت بیان کرد: قطعاً دستگاه قضا نیز در تلاش است تا از قافله افراد پیشرو در این امور عقب نماند تا مبادا کشور دچار تاخر شود. لذا فعالیت هایی که در کشور انجام می شود، ابعاد مختلف و نقش آفرینان مختلف دارد که با هماهنگی یکدیگر پیش می روند و اگر نه در خلال همراهی فاصله هایی بوجود می آید که آسیب های جدی به توسعه کشور خواهد زد.
این مقام عالی قضایی با اشاره به اینکه تجارت دریایی به عنوان یک شاهراه تجاری از دیرباز مورد اهمیت بوده، اذعان داشت: تجارت دریایی با حضور یک عنصر خارجی صورت می گیرد و عناصر خارجی که در تجارت های بین المللی وارد می شوند علاوه بر توجه به تجهیزات، امکانات و نیروی انسانی اداری به دو موضوع خیلی مهم نیز اهمیت می دهند. یک مورد قوانین داخلی کشور مقصد است که قرار است با آن ارتباط بگیرند و مورد دوم میزان تسلط مقامات کشور مقصد بر قوانین و مقررات داخلی و بین المللی است. اینکه سطح اطلاعات افراد کشور مقصد درخصوص کنوانسیون ها، عرف دریایی و تجاری در حوزه بین المللی به چه میزان است و به چه میزان به تعهدات خود پایبند هستند این زمینه را فراهم می کند تا به منظور توسعه فعالیت های تجاری خود با اطمینان خاطر وارد کشور مقصد شوند.
وی افزود: لذا اولین مرجع برای تثبیت حق و صیانت از حقوق، دادگاه ها هستند و میزان اطلاعات و مهارت قضات حاضر نسبت به مقررات داخلی و بین المللی اثرگذار است تا اگر حقی از یک عنصر تجاری ضایع شد توان و ظرفیت لازم برای مطالبه حقوق فرد متضرر شده در دادگاه های داخلی با رعایت ضوابط و مقررات مهیا باشد. بنابراین یکی از فاکتورهایی که در امر توسعه نقش دارد و بانک جهانی بدان توجه می کند میزان توسعه یافتگی دادگاه های کشور است. البته در این مسیر نقش وکیل، کارشناس و بیمه گر ماهر نیز بی تاثیر نیست اما آنچه حق را تثبیت می کند حکم قاضی است که بایستی منطبق بر عرف و ضوابط بین المللی صادر شده باشد به نحوی که خواهان یا مدعی دعوا در دادگاه متوجه آشنایی، تسلط و درک قوانین داخلی و بین المللی محل تثبیت رای بشود و اگر نه بصورت قطعی بعلت نبود قوانین یا عدم آشنایی بدان دچار کاپیتولاسیون یا قضاوت کنسولی می شویم (کاپیتولاسیون در حقوق بین‌الملل به معنای هر گونه موافقت‌نامه‌ای است که در آن کشوری به کشور دیگر پروانه می‌دهد که از قوانین قضایی خود برای تمامی اتباع خود که در داخل مرزهای آن کشور زندگی می‌کنند استفاده کند.) و محل مراجعه خواهان ها نخواهیم بود و قضاوت داخلی پذیرفته نمی شود و با حاکمیت دادگاه کشور دیگری بدان رسیدگی می شود.
معاون رییس قوه قضاییه اظهار داشت: بنابراین در این مسیر اگر در سطح بین المللی همراه نباشیم و توانایی های لازم ایجاد نشود هیچ وقت قانون کشور مقصد حاکم نخواهد شد. به جهت اینکه در تجارت بین الملل دادگاه حاکم و صالح انتخابی است و اگر تلاش نکنیم بصورت خودکار از چرخه حذف می شویم و دچار کاپیتولاسیون قهری می شویم که از منظر وضعیت اجتماعی، انقلابی و فرهنگی وجه خوبی نخواهد داشت.
معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب و قابلیت ایران در تبدیل شدن به یک هاب لجستیکی در منطقه عنوان کرد: لذا بدرستی مقام معظم رهبری بر پایه اقتصاد دریا محور تاکید فرمودند. کشوری که حدود 2 هزار 700 کیلومتر مرز دریایی دارد می تواند نقش مهمی در تبدیل شدن به یک هاب لجستیکی و یک کشور ترانزیتی در منطقه ایفا کند.
وی افزود: در امر توجه به تجارت دریایی، قوه قضاییه نیز نقشی مهمی بر عهده دارد که محل آن مرتبط با دعاوی می شود یعنی نقطه ای که در مردم احساس مراجعه به دادگاه بوجود می آید و بدنبال دادگاه و قاضی امور مربوطه می گردند.
الفت گفت: با بررسی آسیب شناسانه جهت پاسخگویی مطلوب به مراجعان این قبیل دعاوی نیروی انسانی(با اشراف کافی بر اساس موضوعات دادگاه مرتبط با امور دریایی)، تجهیزات و ساختمان های مناسب در محل استان های ساحلی اثر گذار هستند. به جهت اینکه همانطور که مستحضر هستید گاهاٌ شرایط آب و هوایی در برخی از این مناطق، این مکان ها را به مناطق کم برخوردار بدل کرده است و جذب و نگهداشت همکاران قضایی با موانعی همراه است. لذا با درخواست کمترین زمان توقف در این محل ها و عدم تمایل به خدمت در دراز مدت، حلاوت موانست با حقوق دریایی را کمرنگ می کند. در چنین شرایطی نمی توان انتظار ایجاد شکل گیری رویه های قضایی و اتقان آراء را داشت. لذا بایستی با فعالیت های مشترک شرایطی میسر شود تا تلاش کنیم موانع را از سر راه برداریم و این از مواردی است که ریاست محترم قوه قضاییه خیلی بدان تاکید داشتند.
معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه در پایان سخنان خود با اشاره به منویات رییس محترم قوه قضاییه بیان داشت: در راستای منویات رییس محترم قوه قضاییه تلاش داریم در زمینه آموزش و تقویت فرهنگ توسعه دریا محور و تجارت دریایی در دادگاه اقداماتی انجام دهیم و بر این عقیده هستیم که دادگاه ها مذکور بایستی بصورت تخصصی در محل استان های ساحلی مستقر شود و قضات ماهر در این زمینه با تسلط به زبان های دیگر کشورها جذب شوند. ضمن اینکه وکیل و کارشناس مناسب این دعاوی نیز بایستی تربیت شوند. همچنین معتقد هستیم در فرایند اجرای اقدامات، برنامه ریزی برای ارزیابی عملکردها به منظور تقویت اهداف مد نظر است تا با بسترسازی تجارت امن آینده خوبی برای کشورمان رقم بزنیم و شاهد تحقق فرمایش خردمندانه رهبر معظم انقلاب در بهره مندی از مزیت های دریایی باشیم.
قوه قضاییه و سازمان بنادر و دریانوردی در نظر دارند امکانات، قابلیت ها و سرمایه های علمی، انسانی و اعتباری تحت پوشش خود را در جهت ایجاد زمینه های همکاری علمی و پژوهشی به منظور شناسایی و رفع نیازها، مشکلات، محدودیت‌ها، چالش ها، اتخاذ راهکارهای مناسب در عرصه سیستم قضایی مرتبط با حوزه مسائل دریایی و از جمله حقوق دریایی قضات کشور به منظور گسترش دانسته های حقوق دریایی و سازوکارهای مرتبط را به اشتراک بگذارند.
معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه با عرض تبریک و تهنیت ایام ماه مبارک رجب و ایام االله دهه فجر، ضمن تقدیر و تشکر ویژه از همراهی و هم اندیشی دستاندرکارانی که موجبات اعتلای دستگاه قضایی را فراهم می نمایند، عنوان کرد: قوه قضاییه از اقدامات تمامی عزیزانی که در عرصه فعالیت‌های اقتصادی پیشرو هستند و با رویه های موجود داخلی متوقف نشده اند و در مسیر توسعه کشور همکاری می کنند، استقبال و حمایت می کند.
محمد باقر الفت بیان کرد: قطعاً دستگاه قضا نیز در تلاش است تا از قافله افراد پیشرو در این امور عقب نماند تا مبادا کشور دچار تاخر شود. لذا فعالیت هایی که در کشور انجام می شود، ابعاد مختلف و نقش آفرینان مختلف دارد که با هماهنگی یکدیگر پیش می روند و اگر نه در خلال همراهی فاصله هایی بوجود می آید که آسیب های جدی به توسعه کشور خواهد زد.
این مقام عالی قضایی با اشاره به اینکه تجارت دریایی به عنوان یک شاهراه تجاری از دیرباز مورد اهمیت بوده، اذعان داشت: تجارت دریایی با حضور یک عنصر خارجی صورت می گیرد و عناصر خارجی که در تجارت های بین المللی وارد می شوند علاوه بر توجه به تجهیزات، امکانات و نیروی انسانی اداری به دو موضوع خیلی مهم نیز اهمیت می دهند. یک مورد قوانین داخلی کشور مقصد است که قرار است با آن ارتباط بگیرند و مورد دوم میزان تسلط مقامات کشور مقصد بر قوانین و مقررات داخلی و بین المللی است. اینکه سطح اطلاعات افراد کشور مقصد درخصوص کنوانسیون ها، عرف دریایی و تجاری در حوزه بین المللی به چه میزان است و به چه میزان به تعهدات خود پایبند هستند این زمینه را فراهم می کند تا به منظور توسعه فعالیت های تجاری خود با اطمینان خاطر وارد کشور مقصد شوند.
وی افزود: لذا اولین مرجع برای تثبیت حق و صیانت از حقوق، دادگاه ها هستند و میزان اطلاعات و مهارت قضات حاضر نسبت به مقررات داخلی و بین المللی اثرگذار است تا اگر حقی از یک عنصر تجاری ضایع شد توان و ظرفیت لازم برای مطالبه حقوق فرد متضرر شده در دادگاه های داخلی با رعایت ضوابط و مقررات مهیا باشد. بنابراین یکی از فاکتورهایی که در امر توسعه نقش دارد و بانک جهانی بدان توجه می کند میزان توسعه یافتگی دادگاه های کشور است. البته در این مسیر نقش وکیل، کارشناس و بیمه گر ماهر نیز بی تاثیر نیست اما آنچه حق را تثبیت می کند حکم قاضی است که بایستی منطبق بر عرف و ضوابط بین المللی صادر شده باشد به نحوی که خواهان یا مدعی دعوا در دادگاه متوجه آشنایی، تسلط و درک قوانین داخلی و بین المللی محل تثبیت رای بشود و اگر نه بصورت قطعی بعلت نبود قوانین یا عدم آشنایی بدان دچار کاپیتولاسیون یا قضاوت کنسولی می شویم (کاپیتولاسیون در حقوق بین‌الملل به معنای هر گونه موافقت‌نامه‌ای است که در آن کشوری به کشور دیگر پروانه می‌دهد که از قوانین قضایی خود برای تمامی اتباع خود که در داخل مرزهای آن کشور زندگی می‌کنند استفاده کند.) و محل مراجعه خواهان ها نخواهیم بود و قضاوت داخلی پذیرفته نمی شود و با حاکمیت دادگاه کشور دیگری بدان رسیدگی می شود.
معاون رییس قوه قضاییه اظهار داشت: بنابراین در این مسیر اگر در سطح بین المللی همراه نباشیم و توانایی های لازم ایجاد نشود هیچ وقت قانون کشور مقصد حاکم نخواهد شد. به جهت اینکه در تجارت بین الملل دادگاه حاکم و صالح انتخابی است و اگر تلاش نکنیم بصورت خودکار از چرخه حذف می شویم و دچار کاپیتولاسیون قهری می شویم که از منظر وضعیت اجتماعی، انقلابی و فرهنگی وجه خوبی نخواهد داشت.
معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب و قابلیت ایران در تبدیل شدن به یک هاب لجستیکی در منطقه عنوان کرد: لذا بدرستی مقام معظم رهبری بر پایه اقتصاد دریا محور تاکید فرمودند. کشوری که حدود 2 هزار 700 کیلومتر مرز دریایی دارد می تواند نقش مهمی در تبدیل شدن به یک هاب لجستیکی و یک کشور ترانزیتی در منطقه ایفا کند.
وی افزود: در امر توجه به تجارت دریایی، قوه قضاییه نیز نقشی مهمی بر عهده دارد که محل آن مرتبط با دعاوی می شود یعنی نقطه ای که در مردم احساس مراجعه به دادگاه بوجود می آید و بدنبال دادگاه و قاضی امور مربوطه می گردند.
الفت گفت: با بررسی آسیب شناسانه جهت پاسخگویی مطلوب به مراجعان این قبیل دعاوی نیروی انسانی(با اشراف کافی بر اساس موضوعات دادگاه مرتبط با امور دریایی)، تجهیزات و ساختمان های مناسب در محل استان های ساحلی اثر گذار هستند. به جهت اینکه همانطور که مستحضر هستید گاهاٌ شرایط آب و هوایی در برخی از این مناطق، این مکان ها را به مناطق کم برخوردار بدل کرده است و جذب و نگهداشت همکاران قضایی با موانعی همراه است. لذا با درخواست کمترین زمان توقف در این محل ها و عدم تمایل به خدمت در دراز مدت، حلاوت موانست با حقوق دریایی را کمرنگ می کند. در چنین شرایطی نمی توان انتظار ایجاد شکل گیری رویه های قضایی و اتقان آراء را داشت. لذا بایستی با فعالیت های مشترک شرایطی میسر شود تا تلاش کنیم موانع را از سر راه برداریم و این از مواردی است که ریاست محترم قوه قضاییه خیلی بدان تاکید داشتند.
معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه در پایان سخنان خود با اشاره به منویات رییس محترم قوه قضاییه بیان داشت: در راستای منویات رییس محترم قوه قضاییه تلاش داریم در زمینه آموزش و تقویت فرهنگ توسعه دریا محور و تجارت دریایی در دادگاه اقداماتی انجام دهیم و بر این عقیده هستیم که دادگاه ها مذکور بایستی بصورت تخصصی در محل استان های ساحلی مستقر شود و قضات ماهر در این زمینه با تسلط به زبان های دیگر کشورها جذب شوند. ضمن اینکه وکیل و کارشناس مناسب این دعاوی نیز بایستی تربیت شوند. همچنین معتقد هستیم در فرایند اجرای اقدامات، برنامه ریزی برای ارزیابی عملکردها به منظور تقویت اهداف مد نظر است تا با بسترسازی تجارت امن آینده خوبی برای کشورمان رقم بزنیم و شاهد تحقق فرمایش خردمندانه رهبر معظم انقلاب در بهره مندی از مزیت های دریایی باشیم.
در ادامه معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری درخصوص توسعه دریامحور، گفت: نقش قوه قضاییه در تحقق سیاست کلی توسعه دریامحور، بسیار مهم و بارز است.
علی اکبر صفائی با بیان اینکه فعالیت‌ها در حوزه دریایی و بندری به صورت گسترده و جدی در حال پیگیری است، اظهار داشت: بر اساس آمار سال ۲۰۲۳، رشد متوسط اقتصاد دنیا ۳ درصد، رشد تجارت دریابرد دنیا ۴.۸ درصد و بیش از ۱۱ میلیارد تن بوده و ظرفیت تناژ ۸۰ هزار فروند کشتی‌های اقیانوس پیمای دنیا، ۲ میلیارد و ۳۳۷ میلیون تن بوده است.
وی با اشاره به اینکه رشد تجارت دریابرد کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل طی هشت ماهه سال جاری ۸.۵ درصد بوده که بر اساس آن می توان وضعیت تجارت دریابرد کشور را مطلوب دانست ، عنوان کرد: پروژه کلان ایران-راه که از سوی وزیر راه و شهرسازی مطرح شده، ابعاد ملی، همسایگی و بین‌المللی را به همراه دارد تا در بخش زیربنا و روبنا، کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب به خوبی فعال شوند.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در مورد تجارت دریابرد کشور نیز، بیان کرد: تا ۳۰ آبان ماه سال جاری تجارت دریابرد کشور معادل ۱۵۳ میلیون و ۶۴۶ هزار تن بوده است و در حوزه عملکرد غیرنفتی طی ۸ ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۸.۵ درصدی و در بخش نفتی نفتی رشد ۴ درصدی را شاهد بوده ایم که این مسئله نشان دهنده این است که به سمت تولید و افزایش تولید ناخالص داخلی پیش می رویم.
صفایی با بیان اینکه خوشبختانه توانسته‌ایم اسکله‌هایی در داخل کشور طراحی کرده و بسازیم که ظرفیت پذیرش کشتی‌های سایز بزرگ را دارا هستند، عنوان کرد: قطعا تحقق سیاست‌های کلی توسعه دریامحور با افزایش فعالیت‌ها در حوزه دریایی و بندری محقق می‌شود و اجرای بندهای 9 گانه سیاست‌ها کلی بدون مشارکت قوه قضاییه و حمایت این دستگاه در بعد اجرای قوانین و مقررات، غیرممکن است.
وی افزود: با وجود اشراف جناب آقای دکتر الفت نسبت به حوزه دریایی و سابقه مدیریت دادگستری استان خوزستان، توافقات بسیار خوبی در این راستا داشته‌ایم و یکی از موضوعات مهم، تبادل دانش و تجربیات در حوزه قوانین و مقررات دریایی و فعالیت‌های دریایی بین‌المللی است تا در بخش دادگاه‌های دریایی بستری مهیا شود و شاهد فعالیت دادگاه‌های مستقل دریایی در بنادر و استان‌های ساحلی کشور باشیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه نوع فعالیت‌هایی که در حال شکل‌گیری است، قطعا می‌تواند در بخش رفع قوانین زائد و متناقض، ناسازگاری‌ها در حوزه دریایی را رفع کند و شرایط مطلوبی را رقم بزند، گفت: امیدواریم با حمایت قوه قضاییه بتوانیم تدوین قوانین و مقررات حوزه دریایی را محقق سازیم و بستری فراهم شود تا قانون دریایی بتواند به صورت جامع و کامل و بدون چالش، تکلیف همه دستگاه‌ها را مشخص کند.
صفایی افزود: شکل‌گیری فعالیت‌های اقتصادی بر مبنای قوانین و مقررات به یک قرارداد تبدیل می‌شود و براساس نظر قضات در دو مجموعه فعالیت‌ها پیش می‌رود و به طور حتم اثر بسیار زیادی دارد؛ ضمن اینکه نیازمند صدور آرای قضایی هستیم تا در راستای رفع مشکلات موجود در حوزه دریایی، راهگشا باشد.
وی با بیان اینکه ضروری است طرفین به قوانین و مقررات دریایی مسلط باشند تا شاهد توسعه فعالیت‌ها در سطح ملی و فراملی باشیم، اظهار داشت: سیاست‌های کلی توسعه دریامحور این تلنگلر را می‌زند که در کشور شاهد ایجاد رشته‌های با محوریت حکمرانی دریایی باشیم و یکی از موضوعاتی که در بحث حکمرانی دریایی خیلی می تواند موثر باشد، مقوله حقوق دریایی است.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی خاطر نشان کرد: این رشته‌ها باید با رویکرد مطلوب، در مباحث حقوق خصوصی مشکلات بین صاحبان کالا و کشتی را رفع کند.
مهدی جوهری؛ مدیرکل آموزش قوه قضاییه با اشاره به سیاست های معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه در انعقاد این تفاهم نامه گزارشی از روند اقدامات انجام شده، ارائه داد.
جوهری اذعان داشت: در روند انعقاد این تفاهم نامه برعکس سایر تفاهم نامه ها ابتدا از قبل فعالیت ها را با هماهنگی طرفین در استان های ساحلی شمال کشور اجرا کردیم و سرفصل‌های آموزشی این دوره اعم بودند از : آشنایی با سازمان بنادر و دریانوردی و مقررات موجود آن، نظارت بر ساخت و بهره برداری از تاسیسات دریایی، ثبت کشتی (با تاکید بر ابطال ثبت و یا سلب تابعیت کشتی) و توقیف کشتی، اصلاحات تخصصی حمل و نقل دریایی، مدل های قراردادهای سرمایه گذاری در بنادر، فرایندهای عملیات دریایی.
مدیرکل آموزش قوه قضاییه خبر داد: با انعقاد این تفاهم نامه سایر فعالیت ها آموزشی در استان های ساحلی جنوب کشور تداوم خواهد داشت.
