به گزارش راه شلمچه، روزنامه وطنامروز در شماره روز گذشته خود در گزارشی تحلیلی، درباره واکنش احتمالی ایران در صورت تصویب قطعنامه آمریکایی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نوشت: «تلاش آمریکا و اروپا برای تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران در حالی است که صدور قطعنامه توسط شورای حکام به معنای اقدام عملی آژانس در نادیده گرفتن توافق شکل گرفته و به منزله پاره کردن آن است، بنابراین دلیلی وجود ندارد ایران به توافقی پایبند بماند که طرف مقابل، خود از آن خارج شده است. از آنجا که دولتمردان و اعضای دخیل در توافق دوجانبه ایران و آژانس نظیر ظریف، صالحی و عراقچی، هشدارهای لازم را درباره واکنش متقابل ایران به قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام دادهاند، آیا واکنش دولت و سازمان انرژی اتمی خاموش کردن دوربینهای نظارتی آژانس - که طبق تفاهم گروسی با تهران، آژانس تا 3 ماه حق دسترسی به آنها را ندارد- خواهد بود؟ نکته دوم آنکه ایران باید در واکنش به صدور قطعنامه شورای حکام، علاوه بر نادیده گرفتن توافق با آژانس، گزینههای دیگر برنامه هستهای از جمله حرکت به سمت غنیسازی 60 درصد را که در فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره شد، در دستور کار قرار دهد. علاوه بر این فعالیت کارخانه تولید اورانیوم فلزی که با دستور رئیسجمهور فعلا به صورت موقت متوقف شده است، با تمام توان بار دیگر آغاز شود».
نکته قابل توجه پیرامون این گزارش انعکاس گسترده آن در میان رسانههای مختلف از جمله برخی رسانههای ضدانقلاب بود که در خارج از کشور فعالیت میکنند. سایت خبری بیبیسی فارسی با اشاره به همین بند از گزارش، در مطلبی خلاف گزارش روز سهشنبه «وطنامروز» نوشت: مشخص نیست «توقف تولید اورانیوم فلزی» که این روزنامه به آن اشاره کرده، بخشی از توافق اخیر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی است یا خیر. یکی از اسناد این توافق «محرمانه» اعلام شده است. این رسانه انگلیسی در ادامه گزارش خود با طرح این ادعا که تولید این ماده توسط ایران مطابق توافق هستهای برجام ممنوع است اما ایران کمتر از ۲ ماه پیش اعلام کرد فرآیند تولید آن را با هدف «ارتقای سوخت اتمی» در تاسیسات اتمی اصفهان آغاز کرده است، نوشت: سازمان انرژی اتمی ایران برنامه تولید اورانیوم فلزی را «دارای مصارف صلحآمیز» و از حقوق خود دانسته و پیشتر گفته بود اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی میزان اندکی از این ماده را تولید کرده و آن را به اطلاع آژانس هم رسانده بود. مجلس ایران در قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» دولت را موظف به تولید اورانیوم فلزی کرده اما موعد آن 5 ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون است که اوایل سال ۱۴۰۰ خورشیدی خواهد بود. بیبیسی فارسی همچنین با اشاره به اختلافات موجود میان تهران و واشنگتن برای برداشتن گام نخست در زمینه احیای توافق هستهای نوشت: در حال حاضر نشانه روشنی از زمان احتمالی بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای وجود ندارد.
ایندیپندنت فارسی از دیگر رسانههایی بود که با اشاره به گزارش منتشر شده در شماره روز سهشنبه «وطنامروز» ادعای بیبیسی فارسی را طرح کرده و نوشت: روزنامه «وطنامروز» در گزارشی از «توقف موقت» غنیسازی اورانیوم فلزی با دستور حسن روحانی، رئیسجمهور خبر داده است. با انتشار این موضوع، گمانهزنیهایی درباره احتمال توقف غنیسازی اورانیوم فلزی به عنوان بخشی از توافق اخیر با آژانس مطرح شده است. در ادامه این گزارش با اشاره به اینکه آمریکا و 3 کشور اروپایی باقیمانده در برجام؛ بریتانیا، فرانسه و آلمان، پیشنویس قطعنامهای را علیه ایران به دلیل توقف اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران، به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه دادهاند، نوشت: این قطعنامه در صورت تصویب، مشابه قطعنامه توبیخی غیرالزامآوری خواهد بود که خردادماه امسال با اجماع آرا در شورای حکام به تصویب رسید. رسانه سعودی ایراناینترنشنال نیز از دیگر رسانههای فارسیزبان خارج از کشور بود که به این گزارش اشاره کرده و نوشت: روزنامه وطنامروز از توقف موقت تولید «اورانیوم فلزی به دستور حسن روحانی» خبر داد و نوشت در صورت تصویب قطعنامه جدید شورای حکام، جمهوری اسلامی باید غنیسازی ۶۰ درصد و «فرآیند غنیسازی اورانیوم فلزی که با دستور رئیسجمهور فعلا به صورت موقت متوقف شده» را بار دیگر آغاز کند. توقف اجرای پروتکل الحاقی به عنوان بخشی از برنامه ایران در چارچوب «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، از روز 5 اسفند و در کنار آن توافق میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی با بحثها و گمانهزنیهای متفاوتی همراه بوده است؛ گمانهزنیهایی که همزمان با آغاز نشست مجازی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در روز سهشنبه شدت گرفت. در همین زمینه «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس در جریان نشست خبری این اجلاس به طرح ادعاهایی پرداخت که ظنها را درباره اقدامی خلاف توافق از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی تقویت کرد. در عین حال جوسازیهای آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برای تنظیم قطعنامهای در شورای حکام علیه کشورمان آن هم در شرایطی که تفاهمنامه موقت دوجانبه در جریان سفر گروسی به تهران منعقد شده بود، میتواند به تجدیدنظر ایران در مواجهه با تعهداتی که با آژانس داشته است منتهی شود؛ مسالهای که البته چندان دور از ذهن نبوده و در میان مقامات عالیرتبه نیز بارها مورد تاکید قرار گرفته است.
در متن ضمیمه توافق ایران و آژانس چه آمده است؟
مشاهدات خبرنگار وطنامروز نشاندهنده این است که در متن ضمیمه توافق شده میان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصریح شده آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا زمانی که تحریمها طبق برجام به طور کامل برداشته نشود، به فیلمهای ضبط شده توسط دوربینهای مستقر در تاسیسات ایران دسترسی نخواهد داشت. خبرنگار این روزنامه موفق شد سند ضمیمه به بیانیه مشترک علیاکبر صالحی و رافائل گروسی را مشاهده کند. در این سند 2 صفحهای، لیست مکانهایی که دوربینها در آن به ضبط فیلم ادامه خواهند داد مشخص شده و در سند تصریح شده است آژانس به این فیلمها دسترسی نداشته و این فیلمها نزد ایران باقی خواهد ماند. در این سند آمده است: «آژانس زمانی به محتوای این فیلمها دسترسی پیدا میکند که ایران اجرای تعهدات هستهای مرتبط خود ذیل برجام، از جمله پروتکل الحاقی را از سر بگیرد». مطابق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی پروتکل الحاقی مجددا تنها زمانی قابل اجرا خواهد بود که تمام تحریمها از جمله تحریمهای نفتی و بانکی برداشته شده و مجلس اجازه از سرگیری اجرای تعهدات برجامی را صادر کند. بنابراین مطابق سند ضمیمه، آژانس تنها زمانی به فیلمهای ضبط شده توسط دوربینها دسترسی خواهد داشت که مجلس چنین اجازهای را صادر کند. مشاهدات خبرنگار «وطنامروز» نشان میدهد در این سند هیچ موضوع دیگری مطرح نشده و از جمله ادعای روزنامه ایندیپندنت در زمینه توافق محرمانه با آژانس درباره اورانیوم فلزی کاملا نادرست است. همچنین یک دیپلمات مرتبط با موضوع هستهای به «وطنامروز» گفت کشورهای اروپایی بویژه انگلیس بشدت از بیدستاورد ماندن مدیرکل آژانس در این توافق ناراضی هستند و به همین دلیل در پی صدور قطعنامهای هستند که توقف اجرای پروتکل الحاقی را در ایران محکوم کند. این دیپلمات به «وطنامروز» گفت: «سفیر انگلیس در آژانس بانی قطعنامه ضد ایرانی است و او به صراحت اعلام میکند گروسی در تهران چیزی به دست نیاورده و به همین دلیل ایران باید با صدور یک قطعنامه مجازات شود». ۳ کشور اروپایی پیشنویس قطعنامه مدنظر خود را در وین منتشر کردهاند. «وطنامروز» روز گذشته گزارش داد در صورت صدور قطعنامه نه تنها توافق با آژانس ابطال میشود، بلکه ممکن است ایران غنیسازی ۶۰ درصدی را هم
آغاز کند.
هراس از واکنش قاطع ایران
در صورت تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس و تنظیم محتوای آن علیه ایران، تهران گزینههای محکمی برای پاسخگویی در اختیار دارد. اگر چه برخی در دولت تلاش میکنند پاسخ ایران به این قطعنامه ضدایرانی را به تجدیدنظر در توافق با آژانس محدود کنند اما تصمیمگیران و کارشناسان آگاه به این مساله متفقالقولند که واکنش قاطع ایران به این موضوع باید در مسائلی مانند غنیسازی 60 درصد و ازسرگیری فعالیت کارخانه اورانیوم فلزی نمودار شود
واکنش ایران به قطعنامه ضدایرانی توزیع شده میان اعضای شورای حکام
سخنگوی دولت با تأکید بر اینکه سیاست فشار حداکثری امروز شکست خورده و برای آمریکا راهی جز بازگشت به برجام نمانده است، اعلام کرد: اقدام خلاف انتظار ایران پنجرههای فرصت را به سرعت میبندد. علی ربیعی در جریان نشست خبری روز گذشته خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره واکنش جمهوری اسلامی به قطعنامه ضدایرانی که در میان اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سوی آمریکا توزیع شده، اظهار کرد: توقف اجرای پروتکل الحاقی بر اساس قانون مصوب مجلس اقدامی توازنبخش برمبنای بند ۳۶ برجام بود که به یک طرف حق میدهد در صورت عدم پایبندی طرفهای دیگر به تعهدات خود، متقابلاً تعهداتش را به طور جزئی یا کلی متوقف کند. وی تصریح کرد: توافق اخیر شکلگرفته بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی هستهای نشاندهنده حسننیت ایران و ثبات قدم ما برای اطمینان بخشیدن به جامعه بینالمللی درباره تعهد خدشهناپذیر ما در صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای است. سخنگوی دولت با بیان اینکه ما انتظار داریم این حسننیت با حسننیت متقابل از سوی اعضای شورای حکام مواجه شود، گفت: از نظر ما با توافق شکل گرفته، هیچ دلیلی برای نگرانی از توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی وجود ندارد. با این حال، اگر آمریکا واقعا دلیلی برای نگرانی دارد باید با بازگشت به تعهداتش در برجام زمینه را برای عمل متقابل ایران فراهم و این نگرانی مصنوعی را برطرف کند. ما برای اعلام موضع و گامهای جبرانی عجله نداریم اما هر اقدام مثبت یا منفی را با اقدامی متناظر و متناسب و در زمان و به شیوه مقتضی پاسخ خواهیم داد. ربیعی تاکید کرد: در پاسخ به زمزمه کشورهای اروپایی، نماینده کشورمان طی بیانیهای اعلام کرده است در صورت تصویب هر قطعنامهای علیه ایران، قطعا واکنش مناسب و تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد شد؛ از جمله بازنگری در بیانیه مشترک اخیر بین آژانس و سازمان انرژی اتمی.