به گزارش راه شلمچه، کمتر از شش ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، مرزبندی اصلاح‌طلبان با دولت برآمده از اصلاحات در حال نمایان شدن است. اینکه این مرزبندی‌ها صوری و ناشی از تقسیم کار اصلاح طلبان برای برائت از ناکارآمدی‌های دولت منسوب به آنهاست یا واقعی، اظهار نظر قطعی درباره آن کمی زود است. اما آنچه اکنون در سپهر سیاسی کشور در جریان است نشان می‌دهد دست کم بخشی از اصلاح‌طلبان برای عبور از روحانی صف آرایی کرده‌اند. به هر شکل آن‌ها می‌کوشند در مقام منتقد دولت، برای مبارزات انتخاباتی حرفی برای گفتن داشته باشند. بنابراین، پیش از آنکه این فضا را به رقبای سیاسی خود بسپارند، چرا خود مدعی و منتقد دولت نباشند؟ اینکه افکار عمومی پس از هشت سال دفاع چشم بسته اصلاح‌طلبان از دولت اعتدال، اکنون نقد آن‌ها را صادقانه ارزیابی کند، هم محل تردید است، اما رفتار‌های سینوسی جریان اصلاحات با روحانی خصوصاً در ماه‌های پایانی دولت او نکته‌ای است که اکنون ظهور و بروز بیرونی پیدا کرده و انتظار می‌رود در ماه‌های آینده شیب تندتری به خود بگیرد.
چالشی به نام بی‌اعتمادی به اصلاح‌طلبان
اصلاح‌طلبان اگرچه مدام در حلقه‌های درونی خود دچار گمانه‌زنی‌های مختلف برای چگونگی حضور در انتخابات هستند، اما چالش اصلی آنان اقناع پایگاه اجتماعی خود برای حضور در انتخابات و رأی دادن به آنهاست. بدیهی است که کارنامه هشت ساله اصلاح‌طلبان سرشار از گزاره‌های منفی است که به شکل معناداری مردم را از آنان ناامید کرده و ارزیابی‌های مراکز معتبر نظر سنجی‌ها این گزاره را تایید می‌کند. دولت ناکارآمد، مجلس دهم خنثی و حاشیه‌ساز و بی سود، شورا‌ها و شهرداری‌های ضعیف و پر تخلف و با پرونده‌های متعدد قضایی و ... چشم انداز روشنی از اقبال عمومی به آن‌ها نشان نمی‌دهد. با این حساب اصلاح‌طلبان برای اقناع افکارعمومی شاید چاره‌ای جز خودزنی از طریق نقد دولت متبوع یا ابراز پشیمانی از این حمایت‌ها ندارند.
نکته‌ای که چندی پیش با مواضع صریح صادق خرازی، دبیرکل حزب ندای ایرانیان در جریان برگزاری این کنگره آشکار شد. او در حالی که به سیاق سایر احزاب اصلاح طلب، روحانی را «کاندیدای اجاره‌ای» اصلاح طلبان خواند، در عین حال از اصلاح طلبان خواست از حمایت خود توبه کنند: «در یک کلام اصلاحات فاقد استراتژی، تاکتیک و هدف و مبانی فکری است به همین جهت است که رئیس جمهورش اجاره‌ای می‌شود و وزرایش در اوج قدرت مست و مستور هستند و در وقت پاسخگویی بی پاسخ. شما یک اصلاح طلب را نمی‌توانید ببینید که بتوانند سرش را جلوی مردم با افتخار بالا بگیرد. ما اشتباه کردیم باید بپذیریم که اشتباه کردیم و توبه کنیم از رئیس‌جمهور اجاره‌ای که داشتیم.»
واعظی: گذشته خود را مرور کنید
اظهارات خرازی، اما بی پاسخ نماند و محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور ــ که نقش پررنگ او در دولت روحانی همواره مورد نقد اصلاح طلبان بوده ــ در مقام پاسخ به دبیرکل حزب ندای ایرانیان گفت: «بیاید اثبات کند برای روی کار آمدن رئیس جمهور چه کار کرده که چنین اظهاراتی داشته است؛ ضمن اینکه محمدرضا عارف تا روز سه شنبه قبل از رأی‌گیری نامزد جریان اصلاحات در انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری بود.»
واعظی به طعنه به ماجرای کنار گذاردن عارف از سوی اصلاح طلبان اشاره می‌کند و می‌گوید: «آن زمان نظرسنجی‌ها فاصله معناداری میان رأی روحانی و عارف را نشان می‌داد، طوری که روحانی جزو نفرات اول و دوم بود. بر همین اساس خودشان و بیشتر از همه سید محمدخاتمی و دوستان آن‌ها تصمیم گرفتند عارف که دیگر شانسی برای رقابت نداشت، کنار برود.» رئیس دفتر رئیس جمهور سپس به اصلاح طلبان توصیه کرده: «آن‌ها با نگاهی به گذشته ببینند قبل از این دولت چه شرایطی داشتند و فعالیت‌های آن‌ها در چه حدی بود. این دولت همفکران آن‌ها را در استانداری‌ها و سمت معاونت وزیر به کار گرفت و امروز به جای تشکر، طلبکار هم شدند و حرف‌های بی‌ربط می‌زنند و الان که زمان انتخابات شده در پی یکسری حرف‌های بی پایه و اساس هستند.»
روحانی: زبان دوستان ما زبان خوبی نبود
گله‌گذاری‌های اصلاح و اعتدال از یکدیگر به همین نقد‌ها ختم نشد و پای رئیس جمهور را نیز به این دعوا‌ها باز کرد. روحانی چهارشنبه هفته گذشته در جلسه هیئت دولت طی سخنانی با اشاره به فشار‌های خارجی که طی سال‌های اخیر به دولت تحمیل شد، گفت: «امریکا فشار حداکثری را انتخاب کرد. توقع ما این بود که همه دوستان سیاسی ما هم حمایت حداکثری از دولت را انتخاب می‌کردند. بعضی‌ها این کار را کردند خدا خیرشان بدهد و بعضی‌ها هم نکردند و این در تاریخ زندگی آن‌ها خواهد ماند که در روز‌هایی که در میدان جنگ بودیم و در برابر یک آدم کثیف و مستبد ایستادگی کردیم، تنها هم بودیم، به جای اینکه ما را یاری و کمک کنند زبان دیگری را انتخاب کردند که نمی‌خواهم راجع به آن زبان توضیح بدهم، زبان خوبی نبود.»
مرعشی: مهربانی باید متقابل باشد
همین اشاره کوتاه روحانی به ناهمراهی اصلاح طلبان با دولت وی باعث شد تا عضو شورای مرکزی حزب سازندگی به او واکنش نشان دهد و تلویحاً بگوید؛ خود کرده را تدبیر نیست: «دولت دوستان خود را تنها گذاشت، طبیعی است که تنها می‌ماند».
حسین مرعشی در گفتگو با ایلنا در واکنش به گلایه‌های اخیر رئیس‌جمهور نسبت به گروه‌ها و سیاسیون داخلی مبنی بر عدم همراهی لازم در سال‌های اخیر، گفته: «من به آقای رئیس‌جمهور حق می‌دهم، دولت در این سه سال اخیر با ناجوانمردی خارجی‌ها در شرایط بسیار سختی قرار گرفت، اما در داخل هم دوره سختی را به این دلیل که روابط عمومی دولت آنچنان قوی نبود که بتواند شرایط سخت کشور را درست برای مردم توضیح دهد، سپری کرد. یک نقد هم به سیاسیون ایرانی وارد است و آن اینکه وقتی شرایط سخت شده و مردم ناراضی می‌شوند، آن‌ها به جای اینکه بیایند و به مردم آگاهی‌بخشی کنند، با مردم عصبانی و ناراضی همنوایی می‌کنند و این یک واقعیت در سیاست ایران است.»
مرعشی در پاسخ به این فرض که شاید گلایه روحانی از دوستان و حامیان سیاسی خود باشد، با اشاره به یک شعر از باباطاهر اظهار داشت: «پاسخی که من می‌توانم از ناحیه دوستان‌مان به آقای روحانی بدهم، خیلی کوتاه است و می‌توانم بگویم که «چه خوش بی مهربانی هر دو سر بی/که یکسر مهربانی دردسر بی» به هر حال کم‌لطفی‌های دولت نسبت به متحدان خود کم نبوده و اینگونه نبوده که حامیان دولت، یک‌طرفه دولت را ترک کرده باشند. وقتی دولت اشتباهات بزرگی را مرتکب می‌شود و دوستان خود را تنها می‌گذارد، طبیعی است که تنها می‌ماند و این اجتناب ناپذیر است.»
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران یادآوری کرده: «اصلاح‌طلبان از دولت بابت حوادثی مانند گرانی بنزین، خیلی گله‌مند هستند و همیشه گلایه‌های خود را بیان کرده‌اند، اما به‌هرحال اگر امروز آقای رئیس‌جمهور گلایه دارند ما به ایشان حق می‌دهیم ولی این گلایه دوجانبه است و خوب بود که مهربانی دوجانبه اعمال می‌شد. اگر آقای روحانی همراهی با دوستان را ترک نکرده بودند، دوستان اگرچه همراهی با ایشان را ترک نکردند، اما می‌توانستند ایشان را بیشتر همراهی کنند.»
کلاف سردرگم اصلاحات
آنچه در این گزارش آمد تنها اشاره کوتاهی از رابطه اصلاح طلبان و اعتدالیون است که اکنون به عنوان یک کلاف سردرگم درآمده است. اصلاح‌طلبان فاقد استراتژی و هویت که روزگاری به تعبیر یکی از افراد شاخص این جریان، طیفی از سروش تا گوگوش را در خود جای داده، اکنون علاوه بر چالش با دولت روحانی، گرفتار چالش درونی هم هستند. ردپای این چالش را اکنون در رسانه‌های منسوب به این جریان می‌توان مشاهده کرد. برخی همچنان و به صورت غیررسمی بر طبل تحریم انتخابات می‌کوبند، برخی به دشمن فرکانس تحریم می‌فرستند، برخی دیگر خواهان مشارکت در انتخابات هستند. بدیهی است جریان که همواره با خود صادق نبوده و نیست و همواره از این چالش درونی رنج برده، نمی‌تواند اعتماد آسیب دیده نزد پایگاه اجتماعی را بازسازی و بازیابی کند.
منبع: روزنامه جوان
