به گزارش راه شلمچه، فروردین ماه سال جاری بود که عباس عراقچی در نشستی با حضور اعضای باقیمانده توافق برجام به صورت مجازی شرکت کرد. خروجی این جلسه اما بیانیه عجیبی بود که حاکی از چند عقبنشینی جدید از سوی تیم مذاکرهکننده داشت.
در بیانیه پایانی این نشست ذکر شده بود: «طرفها توافق کردند که این جلسه کمیسیون مشترک را هفته آینده در وین از سر بگیرند تا اقدامات اجرایی مربوط به برداشتن تحریمها و [اقدامات] هستهای [ایران] را از جمله با تشکیل جلسات گروههای کارشناسی مربوطه به وضوح مشخص کنند. در این چهارچوب، هماهنگکننده (بورل) همچنین تماسهای جداگانهای را با طرفهای برجام و ایالات متحده در وین افزایش میدهد.»
رجانیوز همان زمان در گزارشی تحلیلی نسبت به مشکلاتی که چنین تصمیمی بر سر راه مذاکرات ایجاد میکند، اشاره کرده بود. پذیرش مذاکره برای رفع تحریمها به جای لغو یکباره آنها، سخن گفتن از ترتیبات اجرایی به معنای پذیرش طرح گام به گام و موافقت با حضور آمریکا در جریان مذاکرات، همگی بر خلاف سیاست قطعی نظام بود که متاسفانه با عقبنشینی تیم مذاکرهکننده به وقوع پیوست و کشور را در مسیر غیرلازمی به نام «جلسات گروههای کارشناسی» قرار داد.
با وجود تکذیب حضور آمریکا در مذاکرات از سوی مقامات وزارت خارجه از جمله ظریف و عراقچی، آمریکا در بیانیهای اعلام کرد که در مذاکرات حضور دارد و صراحتا از طرح گام به گام خود برای لغو تحریمها سخن گفت. همچنین در این بیانیه صراحتا سخن از گفتگوی غیرمستقیم میان ایران و آمریکا بود که از سوی تیم ایرانی تکذیب میشد.
موضع ایران که تا پیش از آن لغو یک جای تحریمهای برجامی و تحریمهای دوره ترامپ بود، با پذیرش این روند دچار اختلال جدی شد. تایید این سازوکار مسالهدار از سوی تیم ظریف، منجر به دستهبندی تحریمهای آمریکا به سه گروه شد که ایالات متحده تنها برای برداشته شدن هر کدام از آنها اما و اگرهای مختلفی به میان آورد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و رصد فضای بینالمللی، طی روزهای گذشته علی باقری اعلام کرد که برای رایزنی درباره آغاز گفتگوهای هستهای، این هفته به بروکسل و مقر اتحادیه اروپا سفر خواهد کرد. او تاکید کرد که گفتگوها با انریکه مورا به عنوان نماینده اتحادیه اروپا برای آغاز مذاکرات «نتیجه محور» خواهد بود. علی باقری با اعلام خبر سفر خود به بروکسل، سیاست فشار حداکثری آمریکا را «شکست خورده» خوانده و گفته که «ادامه این سیاست نمیتواند موانع پیش روی مذاکرات را بردارد» و «بر پیچیدگیهای فراوان مذاکرات خواهد افزود».
رابرت مالی، مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا نتوانست خشم خود را از این موضوع پنهان کند و با ذکر اینکه «تهران میتواند با هر طرفی که بخواهد مشورت کند، اما این مشورتها نمیتواند جایگزین مذاکرات مستقیم با ایالات متحده شود» تصریح کرد که «اگر ایران سوالی درباره نحوه رفع تحریم و تعهد آمریکا دارد، باید پاسخ را از ما بشنود». او با تاکید به اینکه «ایران تمایل به گفتوگوی مستقیم با آمریکا ندارد»، گفت: «حداقل آنها باید این سوالات را در فرمت وین مطرح کنند. چون در گفتوگو با اتحادیه اروپا، پاسخ خود را دریافت نخواهند کرد».
پس از این موضع تهدیدگونه آمریکا، سفر علی باقری امروز به مقصد بروکسل انجام شد. این سفر بر خلاف خواسته آمریکا که آغاز مذاکرات را به حضور و اظهارنظر خود گره زده بود، دستاورد مشخصی برای آغاز دور جدید گفتگوها داشت. علی باقری در صفحه شخصی خود نوشت که «گفتوگوی جدی و سازندهای با انریکه مورا درباره عناصر ضروری مذاکرات موفق داشتم.» و اعلام کرد «توافق کردیم پیش از پایان ماه نوامبر مذاکرات را آغاز کنیم. تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد.»
سایت وزارت خارجه نیز در خبری اعلام کرده است که علی باقری در این دیدار تاکید کرده است آنچه برای ایران موضوعیت دارد، لغو موثر تحریمها و عادیسازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران است و هر توافقی باید خواستههای ایران در اینخصوص را برآورده سازد. وی همچنین ارائه تضمین برای عدم تکرار بدعهدی و رفتارهای غیرقانونی طرفهای مقابل را خواسته غیرقابل چشم پوشی ایران دانسته است.
همچنین حسین امیرعبداللهیان در تهران نیز صبح امروز در موضعی روشن اعلام کرد: ما نمیخواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات وین شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی از گفتوگوهای امروز آقای باقری با آقای مورا و مسئولان اتحادیه اروپا درباره اینکه در چه تاریخی وارد گفتوگو و مذاکره با ۱+۴ شویم، تصمیم میگیریم. ولی دیر نخواهد بود و بزودی این اتفاق خواهد افتاد و با ۱+۴ گفتوگوها را از سر میگیریم.
اعلام خبر آغاز مذاکرات هستهای از «بروکسل» به جای «وین»، طرح آمریکا برای حضور و نقشآفرینی در مذاکرات را با شکست جدی روبرو کرده است.ایالات متحده باید پیام روشن این اتفاق را درک و تحلیل کند: «از نظر جمهوری اسلامی، واشنگتن اکنون عضو توافق نیست و صلاحیت تعیین تکلیف برای طرفها را ندارد.»