در باره سریال « معاویه »

راه شلمچه- قاسم جعفری عضو علمی دانشگاه پیام نور تهران؛ با توجه به نظرات منعکسه چه در سطح نخبگانی و چه عموم مخاطبان که در رسانه های مختلف به اشتراک گذاشته شده، می شود این سریال، گفت برنامه ای حجیم و بودجه عظیم ۱۰۰ میلیون دلاری  با مقاصد سیاسی و احیانا مذهبی و طایفه ای معلوم است که هرچند فاقد ارزش ابداعی و هنری برجسته است در عین حال پر زرق و برق حامل خوی اشرافی زده است که دو سال قبل آماده شد و بنا به ملاحظاتی به روی آنتن نرفت اما امسال شده تحفه شاهانه سعودی ها برای ماه مهمانی خدا !
تحریفات تاریخی و ظاهری عصری که حوادث سریال بدان متعلق است به قدری آش را شور کرده که افرادی که از معاویه به نام صحابی جلیل یاد می کنند هم زبان نقد گشوده اند . می گویند سریال با تولد معاویه در محلی شبیه به قصر و با همه تبرج و شکوه آغاز می شود که با واقعیت تاریخی نمی سازد .درست است که در مقوله هنر انتظار تطبیق همه چیز با واقعیت تاریخی نیست اما ارائه حوادث به شکل کاملا متغایر با روح و حقایق تاریخ نیز مقبول نیست . این که غزوه بدر و احد در حد گذرا در سریال می آید و نمی خواهد بگوید معاویه در کدام جبهه و مقابل کی بوده است ، شاید در حد یک جرم و گناه کبیره هنری توصیف شود . جالب است می گویند صحنه های داخلی و خارجی اپیزود های سریال هرگز با منقول تاریخی عصر اموی سازگار نیست .می گویند بر خلاف توصیف جسمی خلیفه اول،  آدمی گنده و جسیم نقشش را بازی می کند . قیافه و لباسی که برای زنان به رخ کشیده شده به نوعی وهن و هتک حرمت زن مسلمان صدر اول است . سال میلاد معاویه بر خلاف مشهور اهل سنت که به ۱۵ قبل از هجرت قائلند ۱۳ قبل هجرت نشان داده شده است .
سازندگان سریال بهتر است بگوییم سفارش دهندگان با تصویر صحنه ای که معاویه هنگام ورود نیروی مسلمانان به مکه در حال وضو گرفتن است اسلام آوردن معاویه را قبل از فتح مکه روایت می کنند .و حال آن که او و پدرش جزء تسلیم شدگان و طلقای یوم المرحمه به دستور پیامبر ص و شاید هم عمرة القضاء می باشند .انگار عوامل و آمران دغدغه ای برای روایت درست حتی برای حفظ ظاهر هم نداشته اند که شمشیرهای دمشقی را به کار گرفته اند که در اعصار بعد استفاده شد و نه در عصر نبوی ص . عوامل سریال یادشان رفته  شخصیتی را عرضه کرده اند که فتنه ۱۴۰۰ ساله از لحظه قتل خلیفه سوم تا الآن حول محور او شکل گرفته است و حساسیت های زیادی در پی دارد.لباس های فاخر و زینتی و تبرج مشهود در شخصیت های سریال مثل خود معاویه مادرش هنده و دیگران کاملا با واقعیت زمانه ماجرا ناسازگار است و تو گویی بیشتر در پی رواج خوی پادشاهی و فرهنگ درباری است تا تصویر واقعیت های اجتماعی .موضوع نشان دادن چهره پیامبر ص ، اهل بیت علیهم السلام و در دیدگاه اهل سنت عشره مبشره همواره معرکه حکم شرع بوده است و عوامل سریال ظاهرا فارغ از فتاوای علمای الازهر و دیگران دست به سنت شکنی زده اند . هیچ معلوم نیست عوامل سریال ، درگیری های معاویه با امام علی علیه‌السلام که جدای از اعتقاد شیعیان به نصب الهی خلیقه منخب امت بود و رسول خدا او را مدار و ملاک حق توصیف کرد چگونه توجیه می کنند ؟!مشهور است که یکی از شخصیت های تاریخی غرب اظهار کرده است اگر معاویه نبود علی بن ابی طالب با مرام و مسلکی که داشت تمام عالم را زیر بیرق اسلام برده بود . خلاصه آنکه سریال معاویه گر چه تا حدودی سخن جاری روز در جوامع اسلامی شده است اما به موازت این که چند قطبی را دامن زده است اعتماد اجتماعی به عوامل سریال را کاهش داده است ؛ به عبارتی سازندگان از قبل این سریال از بعد هنری و فرهنگی و تاریخی هیچ آورده ای برای خویش نیندوختند .خلاصه کسانی که سرمایه مادی و معنوی امت اسلامی را به جای هزینه در ترویج ارزش های اصیل و وحدت آفرین صرف مقوله های ارزش سوز می کنند دقیقا مصداق کریمه قرآنی اند که فرمود :« { ٱلَّذِینَ ضَلَّ سَعۡیُهُمۡ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَهُمۡ یَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ یُحۡسِنُونَ صُنۡعًا } الكهف: ۱۰۴]آنان کسانی اند که تلاش های دنیایی اشان بی فایده و بلکه مضر است و به خیال خام خویش کار مفید می کنند.